tpn 1 22483401

122 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

są występowania węgli brunatnych w okolicach Krzemieńca wołyńskiego.

Górnictwo węgla brunatnego w Galicyi miało zawsze jedynie lokalne znaczenie, dostarczając bezleśnym okolicom podolskim mate-ryału opałowego dla cegielni, hut szkła, browarów i t. p. najbliższych okolic. Głównym odbiorcą tych węgli były wschodnio-galicyjskie koleje lokalne. Produkcya węgla brunatnego w Galicyi (kopalnia w Grudnie i kopalnie wschodnio-galicyjskie) nie była nigdy wielką, w ostatnich zaś czasach podupadła zupełnie. Statystyka tego górnictwa w latach ostatnich wskazuje to najlepiej.

W roku 1900 produkcya wynosiła 767.919 q, wartości 665.151 koron.

	1902	»	))	790.311 »	»	741.776 »
»	1904	»	))	673.781 »	))	665.847 »
))	1906	»	»	176.573 i)	»	105.944 »

W północno-zachodnich częściach Polski, w Prusach Zachodnich w Poznańskiem i przyległych częściach Królestwa występuje w wielu punktach węgiel brunatny, mający nieraz dość wielkie znaczenie górnicze. Przywiązane są te występowania lignitu do miocenu, rozwiniętego tu jako t. zw. mioceńska formacya burowęglowa. Warstwy tej formacyi, złożone głównie z piasków i iłów, zawierają tu i ówdzie gniazda i pokłady węgla brunatnego. Poniew aż trzeciorzęd jest w tej części Polski pod pokrywą utworów dyluwialnych bardzo szeroko rozprzestrzeniony, przeto i złoża węgla brunatnego znane są z wielu bardzo punktów, bądź to odkryte w naturalnych odsłonięciach, bądź górniczemi robotami, bądź też otworami wiertniczymi, wykonywanymi przez rząd niemiecki w wielu miejscowościach. Przez długi czas nie było mowy o ich odbudowie na większą skalę, wobec obfitości materyałów opałowych, lasów i torfu, w które te części Polski obfitują. W każdym razie istnieje tu od połowy zeszłego wieku pewne, choć niewielkie jeszcze górnictwo na węgiel brunatny, służący dla lokalnych potrzeb, na użytek cegielni, zakładów przemysłowych i t. p., rozwinięte głównie w W. Ks. Poznańskiem i w Prusach Zachodnich. Górnictwo to ma jednak widoki wielkiego rozwoju przed sobą, w^robec dającego się coraz bardziej odczuwać braku lasów i wysokich cen węgla kamiennego. Nie mogąc wyliczać tu wszystkich, licznych bardzo, stwierdzonych dotąd wystąpień w^ręgla brunatnego, ograniczymy się tylko do wymienienia najważniejszych. W okręgu poznańskim stwierdzono wierceniami i robotami górniczemi istnienie węgla br. w wielu miejscowościach, występującego w kilku pokładach, dochodzących miejscami do 16 m. łącznej grubości. Również w okręgu rej. bydgoskim, gdzie