tpn w alpach i za alpami4801

91

artysta tę straszliwą podzielił ostatnią scenę naszą. Ogromna ściana, od góry do dołu nią pokryta, zdaje się zrazu jodnę tworzyć treść; lecz wpatrzywszy się, każdy jćj podział bardzo wyraźnie się odkreśla, żadnego ni oczom, ni w myśli nie zostawując zamieszania.

Obraz ten niesłychanie wiele obudził uwielbień, wię< ćj może jeszcze krytyk. Artysta usiłował w nim, zdaje się, z nnjwiększe-mi walczyć trudnościami. W przedmiocie już z siebie bardzo trudnym, przedstawił ludzi we wszystkich jakie sobie wyobrazić można pozycyach ciała i duszy, jednych przerażonych, drugich błagających, jednych powstających z grobu, drugich już osądzonych i do piekieł idących. W samym środku , Najwyższy Sędzia, Sędzia srogi, bardzićj do Jowisza piorunującego niż do Chrystusa podobny, wyroki swe ciska. Matka jego tuli się, jakby, sama przestraszona, gniew jego zmiękczyć próbowała; przy nich apostołowie i święci męczennicy; nad niemi wznoszą się aniołów chóry; a w dole obrazu przybłąkał się z mithologi. stary Charon. Ten niezbyt łagodnie, podniesionćm wiosłem ze swój łodzi pędzi skazanych do piekieł, gdzie król Mm.os mb przyjmuje, gdzie już pierwsze dają się spostrzegać płomienie, . innych męczarni początek.

W nich niejeden z nieprzyjaciół Buonarottego, portret swój znalazł, jak w boskićj komedyi Dania, jego przeciwnicy także się w piekle poznawali.

Myśl bowiem całego Michała-Aaioła obrazu, Dania poematu jest odbiciem; i dlatego niewolno nam go sądzić. My,->my za późno przyszli, i za nadto do innego należymy świata, zęby w tych wieszczych pomysłach nic nie znaleźć sprzecznego z wyobrażeniami naszemi. Już my, mianowicie na północy, niezupełnie z Dan-t&n i Buonarottitn, tam gdzie on poniekąd jest jego tłumaczem, się rozumiemy. Oni w wieiu punktach nas rażą, a mybysmy się im politowania jedynie godni wydali.

Tą zmiana, ta wyobrażeń różnica, daleko wreszcie mnićj we Włoszech postrzegać się daje. Tam nićma prawie kazania bez najstraszliwszego obrazu zapalczywości boskićj, i piekieł najczęściej z Dania lub ^egc naśladowców wziętych. W nich mitholo-giczne figury bardzo często używane bywaią; i zapewne tćż to