WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH018 I

Podobnież i rozróżnienie człowieka i małp na zwierzęta dwu- ¹ ręczne i czteroręczne now^rsze poszukiwania zupełnie,usunęły. Kości stępu goryla me różnią się w^r niczem pod względem swój liczby, kształtu i układu od podobnych kości u człowieka; , cała różnica między nimi leży w tern, że u goryla kości śródstopia i palców są stosunkowo dłuższe i smuklejsze, gdy tymczasem paluch nie tylko stosunkowo jest krótszy i wątlejszy, lecz i za pomocą bardziej ruchomego stawu wraz z swą kością śródstopową z stępem nogi połączony Prócz tego posiada noga chwytająca małp trzy mięśnie (m. łydkowy długi, zginacz krótki i wyprostny krótki), których na ręce nie ma, ²) jakkolwiek przyczepy zginaczy palców na nodze u człowieka zapewnie różnić się muszą. Chociaż więc tylnia noga małpy jest prawdziwą nogą, to jednak czynności jćj są zupełnie inne, aniżeli u człowieka i już przez to samo wznosi się morfologiczne stanowisko człowieka bardzo wysoko po nad najwyżej stojące małpy. Uważamy bowiem tę budowę ciała za wwższą która dla odrębnych czynności, odrębne i wyłączne narzędzia posiada. Niżej natomiast stoją owe stworzenia, które jednem i tern samem narzędziem więcej czynności spełniać są smuszone, jak to ma miejsce np. u ptaków, które swych szczęk, służących nam jedynie do miażdżenia, używane muszą również i do chwytania, a nawet niekiedy i do wspinania się, a zatem do zmiany miejsca. Kończyny przednie i tylnie służą małpom do spełnienia jednych i tychże samych czynności, t. j. do chwytania i wspinania się; nie trzeba przy tern spuszczać i tego z oka, że na owem wspinaniu się polega ruch najważniejszy tych stworzeń. Podobne do człowieka małpy usiłują wprawdzie niekiedy wyprostować się i chód jego naśladować, lecz nie zdołają nigdy w tej postawie większój przebyć przestrzeni, a i owej małej nawet nie przebywają nigdy bez trudności.

śeięgnistej napiętej, zwanej namiotem, pod którą móżdżek w dolnej części jamy leży. Przy zwyczajnem odpiłowaniu sklepienia czaszki nie widzi s^;ę przeto z początku móżdżku u człowieka. U zwierząt niższych t) Ina część mó/gu wielkiego jest krótsza a móżdżek wychyla się tym więcej z pod niego, czym niższe miejsce zajmuje zwierzę. Otóż u małp wyższych w ogóle tylne zrazy mózgu wielkiego pokrywają tak samo móżdżek zupełnie jak i u człowieka, u wielu z nich nawet, jak np. u saimiri (Chry-sothrix) sięgają jeszcze dalej w tył jak u niego, chociaż są natomiast inne, jak np. małpa rycząca (mycetes), u których mózg rzeczywiście nie pokrywa móżdżka tak jak i u nietoperzy, P. T.

^]) H u x 1 e y, Stellung des Menschen in der Natur. Braunschweig 1863, str. 165.

²) Claus Grundziige der Zoologie. Marburg 1873. str. 1125.

http://rcin.org.pl