030

30 Tworzenie świata

Wraz z rozwojem jego nauki, coraz jaśniejsze stawały się różnice w stosunku do innych wyznań. Zaatakował idole bożków oraz związane z nimi ceremonie; wprowadzał w życie nowe formy wiary, szczególnie zaś regularną zespołową modlitwę, nowe rodzaje dobrych uczynków. Umieścił się wyraźnie w linii proroków tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej.

W końcu jego położenie stało się tak trudne, że w 622 roku opuścił Mekkę i udał się do osiedla w oazie odległej o dwieście mil na północ - do Jasribu, który w przyszłości miał być znany jako Medyna. Wyprawę przygotowali ludzie z Jasribu, którzy przybyli do Mekki w celach handlowych. Należeli do dwóch plemion i potrzebowali arbitra w dysputach międzyplemiennych, a ponieważ żyli obok żydowskich mieszkańców oazy, gotowi byli przyjąć naukę przekazywaną przez Proroka i świętą księgę. Od momentu przeniesienia się Mahometa do Medyny, nazwanego hidżrą, późniejsze pokolenia zaczęły liczyć erę muzułmańską. Wyraz „hidżra” nie tylko miał znaczenie negatywne służące określeniu ucieczki z Mekki, ale także pozytywne: chodziło o szukanie ochrony dzięki osiedleniu się na terenie innym niż własny. W późniejszych wiekach islamu oznaczano nim opuszczanie pogańskiej lub złej społeczności na rzecz takiej, która żyła zgodnie z moralnymi naukami islamu. Wcześni biografowie zachowali umowy, zawarte ponoć między Mahometem i jego zwolennikami z jednej strony, a dwoma głównymi plemionami i pewnymi grupami żydowskimi z drugiej. Umowa ta nie różniła się od im podobnych zawieranych w dzisiejszej południowej Arabii, kiedy określano haram: każda ze stron miała zachować swoje prawa i obyczaje, ale na całym terytorium haramu obowiązywał pokój, sprzeczności nie rozstrzygało się siłą, lecz z wyroku „Boga i Mahometa”. Natomiast koalicjanci winni działać razem przeciwko tym, którzy zerwali pokój.

W Medynie Mahomet budował podstawy władzy, która obejmowała samą oazę i rozprzestrzeniła się na otaczającą ją pustynię. Wkrótce został wciągnięty w wojnę z Kurajszytami. Być może chodziło o kontrolę nad szlakami handlowymi. W trakcie tego konfliktu ukształtowała się sama społeczność. Zaczęto uważać, że konieczna jest walka o to, co słuszne: „kiedy Kurajszyci stali się wobec Boga bezczelni i odrzucili jego wspaniałomyślność. [...] Dał On zgodę Swojemu wysłannikowi, by walczył i bronił się”. Wszyscy byli przekonani, że Bóg i aniołowie walczą po jego stronie, akceptował również nieszczęścia, które na niego spadały, uznając je za próbę, jakiej Bóg poddawał wiernych.

W okresie ekspansji władzy i zmagań zbrojnych nauka Proroka przyjęła swą ostateczną formę. W tych częściach Koranu, które miały być wówczas objawione, widoczne jest większe zainteresowanie określeniem rytuałów religijnych i moralności społecznej, zasadami pokoju społecznego, sprawami własności, małżeństwa i dziedziczenia. W pewnych sprawach istniały konkretne nakazy, w innych ogólne zasady. W tym samym czasie jego nauka staje się bardziej uni-