0069

WIELKI KSIĄŻĘ

Ojciec sypiał na żołnierskim łóżku, okrywając się starym płaszczem na cienkim sienniku. Ojciec od rana ubrany był w mundur - gardził szlafrokiem.

Nawet kiedy jest chory, wkłada zamiast szlafroka stareńki płaszcz. Pod nim też śpi. (Frejlina Maria Frederiks)

Tych samych zwyczajów będzie usiłował przestrzegać Aleksander. W jego gabinecie będzie stało połowę łóżko i na takim łóżku, tak jak ojciec, będzie umierał.

„Wszystko czyniono tak skrycie, z taką przyzwoitością"

Usiłował naśladować ojca, ale był synem swej matki. Ojciec czuwał nad jego zajęciami, ale rzadko z nim rozmawiał. Ojciec był surowy, matka czuła. Ze swymi troskami szedł do niej.

Frejlina Anna Tiutczewa tak sportretowała matkę Aleksandra:

Jest córką króla Prus i przyjechała z Niemiec, gdzie wszyscy stracili głowy dla przepojonej uczuciem poezji Schillera. W swej delikatności i przy niezbyt głębokim umyśle zasady zastąpiła uczuciowością. Dla tej kruchej, pełnej gracji istoty Mikołaj żywił namiętne uwielbienie silnej natury dla kogoś słabego, pokornie zdającego się na niego jako jedynego władcę i prawodawcę. Mikołaj osadził ją w złotej klatce pałaców, wspaniałych balów i przystojnych dworzan. W swoim czarownym więzieniu ani razu nie wspomniała o wolności. Nie pozwalała sobie na to, by poza obrębem złotej klatki dostrzec cokolwiek z życia. Uwielbiała i dostrzegała tylko to, co piękne i szczęśliwe. Kiedy pewnego razu zobaczyła zniszczoną suknię panny, którą przedstawiono u dworu, rozpłakała się...

Tak, cesarzowa wywierała wrażenie czarującego, rozszczebiotanego i lekkomyślnego ptaszka. To właśnie tak bardzo podobało się carowi. Mikołaj, podobnie jak Napoleon, nienawidził inteligentnych kobiet wtrącających się do polityki.

Mikołaj i Aleksandra to cudowna para. Dwór sławił głośno ich nieustającą miłość.

Za to szeptem... pałac był pełen plotek, zaś chłopcy w wieku dojrzewania byli obrzydliwie spostrzegawczy. Sasza dowiedział się już, że dama dworu matki, która mieszkała tu właśnie, w Pałacu Zimowym, największa piękność dworu, Warieńka Nielidowa, jest kochanką ojca! Jak to było, gdy uświadomił sobie, że ojciec umieścił pod jednym dachem uwielbianą matkę i tę piękność! Co wyobrażał sobie za każdym razem, gdy ojciec wzywał piękną damę dworu...

74