2

4.1.1.    Pewność działania. Bardzo ważnym czynnikiem, decydującym o przydatności użytkowej silnika lotniczego, jest pewność działania. Wynika to z niemożliwości usunięcia uszkodzeń silnika w czasie lotu, wskutek czego unieruchomienie silnika w samolocie jednosilnikowym powoduje natychmiastowe przejście do lotu ślizgowego, utratę wysokości i przymusowe lądowanie, nieraz w zupełnie nieodpowiednich warunkach. W samolotach, wielo-silnikowych tak dobiera się moc zespołów napędowych oraz układ instalacji zasilania, aby zapewnić możliwość- kontynuowania lotu po unieruchomieniu jednego,, a nawet kilku silników; mimo to jednak zatrzymanie choćby jednego z nich wywołuje groźne następstwa.

W związku z powyższym nowo zaprojektowany silnik lotniczy — niezależnie od tego czy ma on być stosowany w jedno- czy w wielosilnikowych samolotach — musi być poddany serii prób i badań, zanim zostanie dopuszczony do produkcji i eksploatacji. Badania takie, prowadzone przez odpowiednie instytucje i placówki naukowe, mają na celu sprawdzenie pewności działania silnika i jego osprzętu we wszystkich możliwych warunkach użytkowania.

4.1.2.    Moc (ciąg), masa, wymiary, trwałość. Uzyskanie dużej pewności działania silników lotniczych jest tym trudniejsze, że wymaga się od nich dużej mocy przy małej ich masie własnej i małych wymiarach (zwłaszcza powierzchni czołowej). Zmniejszenie masy konstrukcji silnika, przy jednoczesnym zwiększeniu jego mocy, umożliwia zwiększenie sprawności masowej statku powietrznego (zwiększenie masy użytecznej) i z tego względu jest bardzo pożądane. Spełnienie tego wymagania możliwe jest przez zmniejszenie gabarytów silnika i przekrojów elementów konstrukcyjnych, co prowadzi jednak do wzrostu naprężeń;

stąd konieczność stosowania wysokogatunkowych materiałów o wysokiej wytrzymałości. Na polepszenie sprawności masowej i zwiększenie zasięgu statku powietrznego ma również wpływ jednostkowe zużycie paliwa i dlatego dąży się do jego zmniejszenia. Zrńniejszenie rozmiarów silnika pożądane jest głównie ze względów aerodynamicznych, gdyż umożliwia zmniejszenie oparów i polepszenie doskonałości aerodynamicznej statku powietrznego. Zmniejszenie masy silnika, pośrednio związane ze zmniejszeniem jego wymiarów, jest jedną z głównych możliwości polepszenia' sprawności masowej całego statku latającego. Zwiększenie mocy (ciągu) przy nie zwiększonych wymiarach silnika jest możliwe przez zwiększenie prędkości obrotowej wału korbowego i zwiększenie ciśnień roboczych (stosunku sprężania) w cylindrach, co jednak powoduje wzrost obciążenia cieplnego i zmniejsza trwałość konstrukcji. Te czynniki wpływają z kolei na skrócenie dopuszczalnego czasu użytkowania silników lotniczych (tzw. resursu). Czas ten w niektórych przypadkach, zwłaszcza w odniesieniu do silników, które w danym okresie nie osiągnęły jeszcze wysokiego poziomu rozwoju technicznego, może wynosić zaledwie kilka czy kilkadziesiąt godzin pracy, natomiast resurs silników o wyższym poziomie rozwoju (np. tłokowych i turbinowych — por. -rys. 4.33) osiąga kilka tysięcy godzin.

4.1.3. Klasyfikacja silników lotniczych.

Silniki użytkowane w lotnictwie. i astronautyce można sklasyfikować w sposób podany w tabl. 4.1.

4.2. Śmigło lotnicze.

Zadanie śmigła polega na zamianie momentu obrotowego silnika na ciąg. Uzyskuje się to dzięki ustanowieniu pod odpowiednim kątem względem płaszczyzny wirowania łopat, które