klszesz291

1180 l. MOSZYŃS II KULTURA

ja, łu — £i — i — — nuS-ka, b'e-r

^^:=

?. ,>|

jar — ko go —’ riś?

A-li ty    b'e — ro — — — zo—va, ńe vy —

-    -J^=M

vpe-ci v£e-ra§ — ńej no — ći.

Zajmującą cechą pieśni wielkoruskich jest przy tym, że pomimo wszelkiego wariowania okresu zachowują w nim jednakową lub prawie zupełnie jednakową ilość tonów. Tak w poznanej przed chwilą pieśni „Łućynuśka", zapisanej przez Linevą ża pośrednictwem fonografu w pow. biełozerskim, okres liczy 64 tony; przy pierwszym powtórzeniu go słyszymy 63 tony; przy drugim i trzecim po 64 tony, przy czwartym (tj. ostatnim podanym u Lineyoj) 63 tony. Jak widać, różnica wynosi ledwie 1 ton na 63 względnie 64. Podobnie przedstawia się pieśń „Ńe odna vo pole dorożeńka prolegała¹⁴, ale tu powtarzanie się jednakowej ilości tonów uderza daleko bardziej ze względu na całkiem nieregularną budowę tekstu (ob. § 798). Okres tej pieśni zawiera 55 tonów, a przy powtórzeniach 53, 55, 55, 58, 53.

Głównie dzięki ciągle nowym i nigdy nie powtarzającym się (improwizowanym) zmianom szczegółów budowy melodii pieśń wielko-ruska, na ogół odznaczająca się stosunkowo dość prymitywną archi-tektoniką melodyczną, zyskuje duże urozmaicenie, prześcigając pod tym względem np. pieśń polską. Bardzo generalizując fakty i niecą może przesadnie akcentując tendencje muzyczne Słowiańszczyzny za- ^{1 2}

chodniej oraz Wielkorusi, można by może orzec, iż dla pieśni zacho-dnio-słowiańskich charakterystyczne jest dążenie do urozmaicenia przez mniej lub więcej kunsztowne nieraz rozwinięcie (powtarzanego już poza tym bez zmian) okresu, dla pieśni zaś wielkoruskich — ra-

A. Okres

C. Drugie powtórzenie okresu

Fig. 268. Schemat jak na fig. 264. — Pieśń wielkoruska ,,Łui'ynu5ka“ z lj. gub. nowgorodzkiej (cf. dod. nut. nr 77; E. Lineva, Velikorusskija pesni, zesz. 2, r. 1909. s. 3 nr 2).

czej dążenie do urozmaicenia, zdobywanego przez ciągłe odmieniani* dość w gruncie rzeczy prymitywnego okresu przy powtarzaniu go pod czas śpiewu (oraz przez śpiew wielogłosowy; ob. wyżej). Jak z tegc widać, rozwój muzyki wokalnej północno-słowiańskiej zdawał się iśf do pewnego stopnia³ w różnych kierunkach: ewolucja zachodnio*sło wiańskiej była zgodna z ewolucją muzyki wokalnej zachodniej Europy

1

   Pierwsze powtórzenie opuszczono umyślnie (cf. jednak fig. 268).

2

   Lineva 1. c. zesz. 2, s. 3 sq. nr 2, pow. białozerski b. gub. nowgorodzkiej. — Tu, w mojej książce, podaie tvlko edos ..znniowałv« iw.7

3

Piszą to z wszelkimi zastrzeżeniami, gdyż w Wilnie rozporządzam niestety -whw nnypkfwanłom — zbvt skaovm materiałem melograficznym wielkoruskim