marta00014 bmp

odpornych na patogeny grzybowe zmniejszyłoby koszty po stronie rolnika oraz zwiększyło plony i zmniejszyło zużycie pestycydów [Benbrook C.M., 2004]. Inne badania wskazują, że na skutek nie wprowadzenia odmian tolerancyjnych na herbicydy u buraka cukrowego belgijscy plantatorzy stracili w latach 1996-2000 około 15 min EUR [Bennett R., 2004]. W Hiszpanii w latach 1998-2003 uprawa odmian kukurydzy Bt przyniosła korzyści w wysokości 15,5 min EUR. Złożyło się na to wyższe plonowanie i zmniejszone zużycie pestycydów [Demont M., 2004].

Dane z Hiszpanii dotyczące uprawy kukurydzy Bt wskazują, że dwie trzecie korzyści finansowych pozostało u producentów, a jedna trzecia u właścicieli odmian. Podobne badania z Węgier z 2005 roku sugerują, żc 65% korzyści finansowych trafia do producenta, a 35% do właściciela [Flannery M.L., 2005]. Podział tych korzyści waha się w zależności od gatunku rośliny i dla odmian GM tolerancyjnych na herbicydy wynosił odpowiednio rolnik/firma 73% i 27% dla kukurydzy, po 50% dla buraka cukrowego oraz 61% i 39% dla rzepaku [Demont M., 2005; Demont M.J., 2004].

Dane dotyczące znaczenia gospodarczego odmian GM zostały potwierdzone przez analizę dokonaną dla warunków rolnictwa polskiego [Brookcs G., 2005]. Podstawą przeprowadzenia tych analiz były wyniki doświadczeń polowych dotychczas przeprowadzonych w Polsce i symulacja danych z krajów o warunkach przyrodniczych podobnych do naszego rolnictwa.

Uprawa odmian GM przynosi bezpośrednie i odczuwalne korzyści finansowe i zmniejsza obciążenie środowiska. Ich wysokość jest zróżnicowana w zależności od zmodyfikowanej cechy, rośliny uprawnej l kraju.

Regulacje prawne dotyczące G.MO

Odmiany GM zostały wykluczone z używania w rolnictwie ekologicznym i organicznym. Była to główna przyczyna, która spowodowała konieczność ustanowienia odpowiednich regulacji prawnych, umożliwiających współistnienie działalności rolniczej wykorzystującej odmiany GM z pozostałą częścią rolnictwa. Surowość tych regulacji jest zróżnicowana w zależności od części świata, uznaje się ją za liberalną w USA i restrykcyjną w Unii Europejskiej. Regulacje prawne dotyczą trzech sfer: 1. Zamkniętego użycia, głównie badań, 2. Wprowadzania do uprawy i do obrotu oraz 3. Własności intelektualnej. Przyjęte normy prawne powodują, że wprowadzenie odmiany GM do produkcji rolniczej wymaga przeprowadzenia dodatkowych badań co zwiększa nakłady.

Zgodnie z dyrektywami UE odmiana GM przeznaczona do użycia jako żywność lub pasza nie może: powodować negatywnych skutków dla zdrowia ludzi i zwierząt lub środowiska, wprowadzać w błąd użytkownika; różnić się od żywności lub paszy, którą ma zastąpić, w takim stopniu, że jej normalne użytkowanie może spowodować niekorzystne skutki odżywcze dla użytkownika. W regulacjach prawnych przyjęto wartość 0,1% jako dopuszczalną obecność GM w surowcach i produktach (uznając jednocześnie ten poziom jako poziom wykrywalności GMO) oraz 0,9% jako poziom obowiązkowego znakowania autoryzowanych produktów GM. W ten sposób pojawiła się konieczność ustalenia szczegółowych zasad technologicznych gwarantujących przestrzeganie tych progów, co nazwano koegzystencją. W badaniach odmian GM wymagane jest między innymi określenie dwóch wielkości - efektów niezamierzonych i równoważności składnikowej. Efekty niezamierzone to skutki wywołane obecnością konstrukcji genowej dla samej odmiany oraz środowiska. Z kolei równoważność