Scan0005

Działania niepożądane i toksyczne:

(są konsekwencją mechanizmu działania związanego z hamowaniem syntezy prostaglandyn )

1.    Uszkodzenia przewodu pokarmowego - hamowanie COX-l w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka powoduje zmniejszenie wydzielania śluzu chroniącego żołądek przed kwaśnym sokiem żołądkowym i enzymami. Działanie miejscowo drażniące związane z charakterem chemicznym NLPZ (to kwasy).

Nadżerki, ból, krwawienia z żołądka i dolnych pięter (jelit!!!) przewodu pokarmowego, biegunki, łub zaparcia

2.    Zaburzenia czynności nerek - hamowanie czynności COX-l i w mniejszym stopniu COX-2 (wg. ostatnich badań), co powoduje upośledzenie przepływu nerkowego. Drugi mechanizm związany z bezpośrednim działaniem drażniącym (kwasy) i krystalizacją leku w kanalikach.

3.    Uszkodzenia wątroby - działanie nie związane z hamowaniem COX. Ma charakter uszkodzenia hepatocytu.

4.    Zaburzenia czynności układu oddechowego - zahamowanie syntezy prostaglandyn sprzyja zwiększonej syntezie leukotrienów (przy udziale lipooksygenazy) co prowadzi do przesunięcia równowagi w stronę leukotrienów - czynników powodujących skurcz oskrzeli. W dużych dawkach (toksycznych) występuje bezpośrednie działanie hamujące ośrodek oddechowy

5.    Zaburzenia krzepliwości - związane z nadmiernym hamowaniem COX-lw płytkach krwi co powoduje zwiększone niebezpieczeństwo krwawień w tym wylewów np. u osób w podeszłym wieku, z wysokim nadciśnieniem itd.

6.    Zaburzenia układu sercowo-naczyniowego - bardzo rzadkie w tej grupie leków. Mechanizm nie do końca poznany prawdopodobnie związany z hamowaniem COX w nerce co zmniejsza diurezę i nasila aktywność układu renina-angiotensyna aldosteron i wtórnie może prowadzić do zaburzeń rytmu. Bardziej prawdopodobne inne mechanizmy.

7.    Zaburzenia ośrodkowe: bóle i zawroty głowy - działanie niespecyficzne może wy stępować po każdym z leków nie tylko NLPZ-ach. Prawdopodobnie związane ze zmiana przepływni naczyniowego i wpływem na syntezę prostaglandyn w OUN.

8.    Szum w uszach - częste działanie niepożądane NLPZ szczególnie starszej generacji (niespecyficznych) mechanizm nie do końca poznany ( działanie drażniące ?)

9.    Reakcje alergiczne - w tej grupie rzadkie występują po wszystkich lekach nie tylko NLPZ-ach

10.    Nie stosować u kobiet w ciąży - zwłaszcza w pierwszym trymestrze i okresie okołoporodowym. W I trymestrze mogą działać teratogennie, w okresie okołoporodowym mogą hamować poród i zwiększać ryzyko krwawienia.

11.    Raczej nie stosować u dzieci i matek karmiących - nie przebadano wpływu zahamowania syntezy prostaglandyn na rozwój niemowląt i małych dzieci, dlatego nie należy stosować NLPZ (dmuchamy na zimne), U matek karmiących nie, gdyż leki przenikają do mleka zmieniają jego smak i mogą działać na niemowlę.

12.    U osób w podeszłym wieku należy' zachować szczególną ostrożność

- u osób w podeszłym wieku zwiększa się niebezpieczeństwo wystąpienia działań niepożądanych i toksycznych NLPZ a w szczególności uszkodzenia przewodu pokarmowego, nerek, wątroby oraz wystąpienia krwawień i wylewów.