skanuj0005 (77)

48 2. Koncepcje teoretyczne bliskie idei turystyki zrównoważonej

oraz wzrostem świadomości liczba turystów zwiększa się. Z czasem, dzięki odpowiedniemu marketingowi, rozpowszechnianiu się informacji (promocji) oraz dalszej rozbudowie zagospodarowania turystycznego, popularność danego obszaru rośnie bardzo szybko. Jednak w rezultacie może się okazać, iż przy dalszym rozwoju, po przekroczeniu maksymalnej chłonności turystycznej (ang. carrying capacity) obszaru, liczba turystów zacznie się zmniejszać.

W kontekście zrównoważonego rozwoju turystyki koncepcja cyklu ewolucji miejscowości turystycznej może być szczególnie użyteczna do oceny poziomu rozwoju turystyki zgodnie z etapami opisanymi przez R.W. Butlera. Znalezienie się w fazach stagnacji i upadku jest stanem, który należy uznać za zaprzeczenie idei turystyki zrównoważonej, dlatego władze lokalne - monitorując zgodnie z modelem TALC procesy zachodzące pod wpływem turystyki na danym obszarze - powinny odpowiednio wcześniej podejmować działania zapobiegające pojawieniu się symptomów kryzysu, a następnie upadku funkcji turystycznej.

2.4. Koncepcja przestrzeni turystycznej

Koncepcja przestrzeni turystycznej nawiązuje do ogólnego modelu lokalizacji turystyki i wypoczynku. Więcej informacji na jej temat można znaleźć w książce A. Kowalczyka i M. Derek [2010], a więc przedstawiono tu tylko najważniejsze jej elementy.

Przestrzeń turystyczna zaczęła być przedmiotem rozważań badaczy zajmujących się geografią tuiyzmu już na początku lat 70. XX w. W Polsce jako jedni z pierwszych zainteresowali się nią A. Matczak [1992] i J. Stachowski [1993]. Jednak polskim autorem, w którego dorobku koncepcja przestrzeni turystycznej zajmuje niezwykle istotne miejsce jest bez wątpienia S. Liszewski. W swojej fundamentalnej pracy na ten temat S. Liszewski [1995] - na podstawie charakteru działalności turystycznej oraz stopnia kształtowania przez nią przestrzeni geograficznej i społecznej - wyróżnił pięć typów przestrzeni turystycznej: eksploraqi, penetracji, asymilacji, kolonizacji i urbanizacji. Najpełniejszy przegląd zagranicznej i polskiej literatury dotyczącej przestrzeni turystycznej zawiera praca B. Włodarczyka [2009], który ponadto podaje własną jej definicję. Jego zdaniem „Przestrzeń turystyczna jest tą częścią przestrzeni geograficznej, w której występuje zjawisko ruchu turystycznego. Warunkiem koniecznym i wystarczającym do zaklasyfikowania części przestrzeni geograficznej jako przestrzeń turystyczna jest ruch turystyczny, niezależnie od jego wielkości i charakteru. Warunkiem dodatkowym umożliwiającym jej delimitację jest występowanie zagospodarowania turystycznego, którego wielkość i charakter pozwalają określić typ przestrzeni turystycznej” [Włodarczyk 2009,74-75].

Koncepcją ściśle nawiązującą do poglądów dotyczących przestrzeni turystycznej, a jednocześnie zbieżną z założeniami turystyki zrównoważonej, jest zaproponowana przez J. Kaczmarka i in. [2008] koncepcja tzw. przestrzeni gościnnej. Zdaniem cytowanych autorów przestrzeń turystyczna, aby mogła być uznana za „przestrzeń gościnną”, powinna być: atrakcyjna, dostępna, bezpieczna i przyjazna [Kaczmarek i in. 2008,140]. Ich zdaniem