Podręcznik Zaręby8

cd. tab. 12

cd. tab. 12

"-ansgraniczne -zerwaty biosfery UNESCO (MaB)

Obszary uznane za tereny światowego dziedzictwa przyrodniczego przez Program „Człowiek i Środowisko" MaB opracowany przez UNESCO w 1971 r. W założeniu w rezerwacie biosfery powinno się wypracować taki sposób zarządzania środowiskiem, jaki zapewni zarówno zaspokajanie potrzeb żyjących na ich terenie ludzi, jak i ochronę dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. W praktyce większość rezerwatów biosfery funkcjonuje jedynie na papierze i nie wykorzystuje międzynarodowej marki. Istnienie rezerwatów biosfery po obu stronach granicy niesie wiele dodatkowych możliwości dla współpracy w dziedzinie ochrony przyrody i promocji zrównoważonego rozwoju. W Polsce utworzono pięć transgranicznych rezerwatów biosfery (polsko-białoruski Rezerwat Puszczy Białowieskiej, polsko-ukraińsko-słowacki Rezerwat Biosfery „Karpaty Wschodnie”, polsko-czeski Rezerwat Biosfery „Karkonosze", polsko-słowacki Rezerwat Biosfery „Tatry” i polsko-ukraiński Rezerwat „Polesie Zachodnie”)

: Zaręba D., Współpraca transgraniczna w Karpatach, w: Ludzie i Park. Współpraca i rozwój. Budowanie partnerstwa i poparcia .znego dla parków narodowych. Zeszyły Problemowe Sekcji Parków Narodowych. Zeszyt nr 8. Polski Klub Ekologiczny.

Kraków-Zawoja 2002.

Rozwój produktu turystycznego w obszarach transgranicznych może być jednym ważnych tematów współpracy międzynarodowej. Współpraca w tym w zakresie nie •;o wzbogaca i uatrakcyjnia ofertę turystyczną, ale umożliwia też wspólną jej promocję i oniżenie znacznych nakładów finansowych ponoszonych na samodzielną promocję. P nadto łączy różne grupy interesów (samorządy lokalne, przedsiębiorców czy 'ganizacje kulturalne i ekologiczne). Podstawowe formy współpracy transgranicznej jzne dla rozwoju ekoturystyki i turystyki zrównoważonej zgromadzono w tabeli 12.

Zaangażowanie samorządów lokalnych jest kluczowe dla tworzenia i wdrażania oółpracy transgranicznej; porozumienia transgraniczne wzmacniają rolę władz ■ alnych. Samorządy powinny jednak w ślad za deklaracjami współpracy podejmować < nkretne działania, dla których wsparcie i źródło pomysłów mogą stanowić lokalne rganizacje pozarządowe.

Wyjątkowo skuteczne dla zbliżania regionów transgranicznych jest otwieranie ■owych przejść turystycznych dla turystyki pieszej, rowerowej, narciarskiej, konnej itp. ^;. iwnież tworzenie tras turystycznych łączących regiony przygraniczne jest dobrym ■7 ^sobem na zainicjowanie długofalowej współpracy, rozwój i promocję atrakcyjnych konkurencyjnych produktów ekoturystycznych.

Zielony Rower - Greenway Karpaty Wschodnie

Cennym przykładem ckoturystycznej inicjatywy transgranicznej jest szlak „Zielony Rower. Greenway Karpaty Wschodnie”. Ten międzynarodowy szlak dziedzictwa łączy atrakcje przyrodnicze i kulturowe bieszczadzkiego pogranicza, warsztaty twórców ludowych, galerie oraz lokalne inicjatywy na rzecz ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego. Główna oś szlaku Zielony Rower po stronie polskiej liczy 120 km, łącząc przejścia graniczne na Słowację i Ukrainę. W główną oś wpisanych jest kilkanaście lokalnych pętli tematycznych, które łącznie tworzą sieć ponad 900 km bieszczadzkich tras rowerowych o różnym stopniu trudności. Po stronie słowackiej oznakowano ok. 50 km

63