Scan0089 (12)

/

Rys. 2. Proponowane wskaźniki czasu trwania poszczególnych sytuacji dydaktycznych w szkołach wyższych

należycie uporządkowanej i usystematyzowanej wiedzy, zaktywizować swoją pamięć i uwagę, a także ukształtować zainteresowania i zamiłowania do pracy samokształceniowej (do tego niezbędne są umiejętnie stwarzane aktywne sytuacje recepcyjne). Ponadto w trakcie tego procesu zachodzi potrzeba ugruntowywania przez studentów opanowanej wiedzy i doskonalenia ich umiejętności, a szczególnie umiejętności poprawnego myślenia oraz rozwijania aktywności i inicjatywy w procesie rozwiązywania zadań dydaktycznych (cel ten można osiągnąć poprzez organizowanie sytuacji zadaniowych). Należycie opanowana wiedza i umiejętność posługiwa-

(

nia się nią w pracy umysłowej stanowią doskonałą podstawę kształtowania samodzielności studentów w myśleniu (odbywa się to w czasie trwania sytuacji problemowych).

W .procesie kształcenia praktycznego (tan. na zajęciach praktycznych i w trakcie praktyk studenckich), ze względu na potrzebę rozwijania i utrwalania praktycznych umiejętności studentów, jak również doskonalenia nawyków i sprawności skutecznego działania, zachodzi przede wszystkim konieczność systematycznego stwarzania sytuacji zadaniowych. Ponadto dążąc do ukształtowania u studentów samodzielności w działaniu należy częściej stawiać ich w sytuacjach problemowych, zmuszających do rozwiązywania odpowiednich problemów praktycznych. Natomiast organizowanie wartościowych sytuacji recepcyjnych na zajęciach praktycznych i w ramach praktyk studenckich powinno sprowadzać się jedynie do instruktaży wstępnych, bieżących i końcowych.^

Uwzględniając fakt, że sytuacje organizacyjne występują w szkolnictwie wyższym na wszystkich zajęciach dydaktycznych należy ich czas trwania skracać do niezbędnego minimum. Wydaje się zatem, iż proponowane wskaźniki czasowe (rys. 2) dla tego rodzaju sytuacji dydaktycznych, stwarzanych na zajęciach teoretycznych i praktycznych (10°/c) oraz w czasie nauki własnej i w trakcie praktyk studenckich (5®/o),' są zupełnie wystarczające.

Na podstawie dokonanych analiz można przystąpić do sformułowania niektórych ustaleń. Oto one:

1. W procesie kształcenia w szkolnictwie wyższym nie można skutecznie realizować zadań kształceniowo--wy chowa wczych bez stwarzania sytuacji organizacyjnych. Sytuacje te, stanowiące punkt wyjścia wszystkich pozostałych składników działalności pedagogicznej w

173