Strona6

Nawierzchnie drogowe z betonu cementowego

■balon cementoi

podbudowa

szczelina podłużna

Pobocze

ulepszone podłoże

drenaż boczny

Rys. 9.1. Nawierzchnia betonowa niezbrojona l nledyblowana

Jezdnie autostrad francuskich [9.4] mają poszerzenie o 0,75 m od strony pasa awaryjnego i 0,25 m od strony pasa dzielącego. Poszerzenia te służą m.in. do tego, że maluje się na nich pasy ruchu, ale równocześnie odsuwają kola pojazdów od krawędzi. W ten sposób zapobiega się uszkodzeniom krawędzi jezdni. Jak wykazały doświadczenia, koszty wykonania poszerzonego pasa ruchu opłacają się w procesie eksploatacji i utrzymaniu nawierzchni betonowej.

Długości płyt związane są najczęściej z ich grubością, ponieważ ma to związek z wpływem wymiarów płyt na zmianę naprężeń termicznych, co wyjaśniano w rozdziale 3. Najczęściej rozstaw szczelin poprzecznych wynosi 25 grubości płyty, w rzeczywistości jest to od 4 do 6 m. Doświadczenia brytyjskie [9.6] wskazują, że dla płyt o grubościach poniżej 0,23 m odstęp pomiędzy szczelinami poprzecznymi powinien wynosić 4 m, a dla płyt grubszych 5 m.

Szczeliny poprzeczne są najczęściej prostopadle do osi podłużnej (szczeliny podłużnej), ale też mogą być ukośne - maksymalny kąt odchylenia wynosi 15'. Szczeliny ukośne mają następujące zalety:

-    koła z opóźnieniem trafiają na szczelinę, przez co zmienia się oddziaływanie obciążenia na szczeliny i zmniejsza się jej ugięcie i niebezpieczeństwo pompowania,

-    wzrasta komfort jazdy, ponieważ koła nie napotykają w tej samej chwili nierówności,

-    zmniejsza się hałas,

-    szczeliny ukośne są dłuższe, dlatego zwiększa się powierzchnia styku i dzięki temu występuje lepsza współpraca pomiędzy płytami.

Przykład ukształtowania szczelin ukośnych pokazano na rys. 9.2. Na rysunku tym podano również schemat oznakowania jezdni.

opaska

szczelina

poprzeczna

oznakowanie osi lezdni

opaska

szczellna

poprzeczna

oznakowanie krawędzi jezdni

opaska

szczelina

poprzeczna

opaska

oznakowanie osi jezdni

szczelina

poprzeczna

oznakowanie krawędzi jezdni

Rys. 9.2. Ukształtowanie szczelin ukośnych [9.4|: a) jezdnia jednokierunkowa, b) jezdnia dwukierunkowa

Jeżeli chodzi o podbudowę, to ten typ nawierzchni wymaga podbudowy odpornej na erozję. Do takich podbudów należą chude betony, a doświadczenia francuskie, niemieckie, angielskie zalecają stosowanie betonów wg polskiej klasyfikacji, co naj-