Img00250

254

Żywice syntetyczne są to wielkodrobinowe produkty polimeryzacji różnych związków organicznych lub produkty modyfikacji żywic naturalnych i celulozy. Są podstawą produkcji wielu tworzyw organicznych, substancji błonotwórczych i klejów.

4.92.    Kalafonia jest żywicą pochodzenia roślinnego, uzyskiwaną drogą destylacji żywicy sosnowej. Jest łatwo rozpuszczalna w oleju mineralnym i roślinnym, benzynie, eterze, terpentynie, acetonie i spirytusie. Kalafonia jest termoplastyczna — mięknie w temperaturze ok. 80°C.

Jest używana jako składnik zalew kablowych i syciw izolacyjnych przede wszystkim do zagęszczania oleju mineralnego, nasycającego izolację papierową kabli ziemnych. Stopiona z gliceryną używana jest jako składnik lakierów olejno-żywicznych, nadających błonom lakierowanym odpowiednią twardość i połysk.

4.93.    Kopale są żywicami pewnych gatunków drzew podzwrotnikowych. Uzyskiwane są również w postaci materiałów kopalnych, będących żywicami drzew z ubiegłych epok geologicznych. Surowe kopale oczyszcza się przez przetopienie i następnie destylację.

Kopale są trudno topliwe (szczególnie kopalne) — topią się w zależności od gatunku dopiero w temperaturach 120...280°C; są stabilne chemicznie i dosyć odporne na działanie tlenu powietrza i wilgoci. Używane są jako składniki lakierów powierzchniowych, tworzących błony bardzo twarde, błyszczące i odporne na działanie czynników chemicznych.

Do kopali zalicza się również krajowy bursztyn.

4.94.    Szelak jest produktem rafinacji wydzieliny owadów z rzędu pluskwiaków żerujących na pewnych drzewach tropikalnych. W stanie surowym ma on postać cienkich nieregularnych łusek o zabarwieniu czerwonobrązowym.

Szelak dobrze rozpuszcza się w spirytusie i jest używany w postaci roztworu spirytusowego jako lakier kryjący lub klejący o doskonałej przyczepności do miedzi i stali. Używany jest również jako lepiszcze miki przy wyrobie mikanitów (zastępowany ostatnio przez żywice syntetyczne).

Szelak ma własności termoutwardzalne — dłuższe działanie temperatury ok. 120°C powoduje nieodwracalne zapiekanie się szelaku. Staje się on wtedy nietopliwy i nierozpuszczalny.

Asfalty naturalne i sztuczne

4.95. Asfalty naturalne są produktami kopalnymi, występującymi w skupiskach tworzących jeziora i źródła lub złoża. Z punktu widzenia chemicznego są mieszaniną węglowodorów, siarki, tlenu i azotu. W zależności od miejsca pochodzenia skład ich jest różny; zawartość procentowa najważniejszych pierwiastków wynosi: węgla (78...90%), wodoru (6...13%), siarki (0,5...15%), tlenu (0,5...15%), azotu (0...16%).