img009 (67)

[•![#]

W celu ułatwienia wymowy do przyimka dodaje się samogłoskę e:

ve dne (w ciągu dnia), beze mne (beze mnie).

proto - dlatego protoże - ponieważ że - że

kdyż - kiedy, gdy kdyby - gdyby ktery/a/e - który!a!e

Si - i, a ale - ale taky - również tedy - więc nebo - albo, lub, czy potom - potem jestli - jeśli, czy

Oto przykłady zastosowań spójników w zdaniach:

Pojedu na hory, jestli budę snih. (Pojadę w góry, jeśli będzie śnieg.)

Nemużu, protoże nemam ćas. (Nie mogę, ponieważ nie mam czasu.)

PRZECZENIA I ZDANIA PRZECZĄCE

W języku czeskim, aby utworzyć przeczenie należy posłużyć się przedrostkiem ne-(należy go wstawić przed czasownikiem w formie twierdzącej), np: ne + mam = nemam (nie mam) ne + mużu = nemużu (nie mogę) ne + kupuju = nekupuju (nie kupuję)

Uwaga! ne- z czasownikiem w języku czeskim piszemy łącznie.

Forma trzeciej osoby liczby pojedynczej czasownika byt jest nieregularna:

	L. poj.		L. mn.
ja	nejsem	my	nejsme
ty	nejsi	vy	nejste
on, ona, ono	neni	oni, ony, ona	nejsou

W czasie przeszłym przedrostek ne- łączy się z czasownikiem w formie czasu przeszłego, np.:

volal jsem - nevolal jsem (nie telefonowałem)

W czasie przyszłym i formach strony biernej ne- łączy się z formą czasownika byt, np.:

budu spat - nebudu spat (nie będę spać)

Warto też poznać podstawowe przeczenia:

ne - nie    nikam - nigdzie

nikdo - nikt    nikdy - nigdy

nic - nic    żądny - żaden

nikde - nigdzie

W języku czeskim proste pytania (na które można odpowiedzieć za pomocą jednego słowa: tak lub nie) powstają przy zastosowaniu odpowiedniej intonacji. Zachowują szyk zdania twierdzącego, np.:

Pujdeme do kina. (Pójdziemy do kina.) - Pujdeme do kina? (Pójdziemy do kina?)

Inny rodzaj pytań tworzymy dzięki wyrażeniom pytającym, np.:

kdo? - kto ?    kde? - gdzie ?

co? - co?    proc? - dlaczego?

kolik? - ile?

ktery? - który?

jaky? -jaki?

jak dlouho? - jak długo?

kam? - dokąd?

kdy? - kiedy?

odkud? - skąd?

jak? - jak? w jaki sposób?

np. Jak se jmenujeś? - Jak się nazywasz? Kolik je hodin? - Która jest godzina?

www.jezykiobce.pl

21