img064

- zdolności obronne organizmu są wystarczające do samoistnego zlikwidowania choroby.

Mastitis występuje w kolejnych laktacjach coraz częściej i w coraz ostrzejszej formie.

Wymię z objawami klinicznymi (mastitis clinica) jest gorące, opuchnięte i bole sne, a mleko wykazuje zmiany organoleptyczne. Kliniczne postacie mastitis -ostre, podostre i przewlekłe podlegają leczeniu bezpośrednio po ich stwierdzeniu. Antybiotyki wprowadzane są najczęściej dowymiemowo z tubostrzykawki, z zasady 3 do 5 razy w okresie 2 do 5 dni. Choroba o takim przebiegu wyłącza krowę z produkcji na okres 1-2 tygodni (okres leczenia i karencji).

Zapalenia podkliniczne wymienia {mastitis subclinica) są także leczone w okresie laktacyjnym. Zapalenia te w zasadniczy sposób wpływają na biochemiczny oraz mikrobiologiczny skład mleka Mleko takie zawiera wysoką liczbę komórek somatycznych i mikroorganizmów patogennych, czego konsekwencją jest niska cena. która właścicieli krów zmusza do ich leczenia

Podstawą zwalczania zapaleń gruczołu mlekowego krów jest profilaktyka {konsekwentna realizacja programu higieny pozyskiwania mleka) i leczenie. Zwalczanie mastitis polega głównie na ograniczaniu możliwości penetracji wymienia przez drobnoustroje, jak również ochronie strzyków przed urazami mechanicznymi. W przypadku stwierdzenia bakteryjnego zapalenia wymienia i określenia gatunku patogenu wraz z oceną jego wrażliwości na najczęściej stosowane antybiotyki rejonowy lekarz wet. ordynuje właściwą i skuteczną metodę leczenia. Chore krowy należy zawsze doić po zdrowych, aby me dopuścić do rozprzestrzeniania się infekcji (resztki mleka na gumach strzykowych, ręce dojarza). Ponadto unika się ryzyka oddania do mleczarni mleka mastitowego od krów leczonych antybiotykami.

Terapia przeprowadzana jest zarówno w okresie laktacji, jak też w zasuszaniu wymienia krów i opiera się głównie na wykorzystaniu szeregu preparatów firmowych zawierających najczęściej 2-3 antybiotyki, aby uzyskać możliwie szerokie spektrum antybakteryjne. Regułą jest łączenie antybiotyków betalaktamowych z aminoglikozydowymi, dwu antybiotyków betalaktamowych lub aminoglikozydów z tetracyklinami. Okres karencji w odniesieniu do mleka wynosi z reguły 3-10 dni po ostatniej inlokacji dowymieniowej preparatu, np. Mastijet Ford (lntervet), Naf-penzal MC (lntervet), Ampiclox L.C., Lincocin Forte. Sulphamycin, Syntarpen. Natomiast antybiotyki oznaczone znakiem DC (dry cow therapy) mają zastosowanie w okresie zasuszania krów. Dla tych leków okres karencji może wynosić 4-6 tyg., np. Nafpenzal DC (Inten/et). Albadry Plus, Mastisan PN/DC, Orbenin DC. Syntarpen Prolongatum.

Do wykrywania stanów zapalnych wymion służyć może, obok badań organoleptycznych, chemicznych i bakteriologicznych, liczenie komórek somatycznych w 1 ml mleka (metody pośrednie i bezpośrednie) oraz pomiar przewodnictwa elektrycznego mleka. Badania krów w kierunku mastitis powinny odbywać się przeciętnie raz na kwartał.

W przypadku stwierdzenia reakcji dodatnich lub nawet wątpliwych należy za-"•li/yć reżim techniki (kontrola sprawności urządzeń doju maszynowego) i higie-•'y i'uzyskiwania mleka (zmienić program higieniczny na bardziej skuteczny) oraz ""talu z lekarzem weterynarii postępowanie profilaktyczne i lecznicze w stadzie ^{1 1} «wy z objawami chronicznego mastitis należy ze stada wybrakować.

1'iofllaktykę i zwalczanie chorób wymion powinni przeprowadzać lekarze wet

*    |M*)|prncujący z serwisem aparatury udojowej i technologami przetwórstwa mleka W diagnostyce chorób wymienia, a w szczególności w rozpoznawaniu mikro-•' i |K /nych patogenów, należy korzystać z usług oferowanych przez pracownie ¹ i "biologiczne Zakładów Higieny Weterynaryjnej i Wojewódzkich Laboratoriów Weterynaryjnych.

*    W ykonać próby diagnostyczne na mastitis.

Próba z Mastirapidem - TOK

lindanie rozpoczyna się bezpośrednio przed udojem. Z każdej ćwiartki wy-

......Min zdaja się do tacki Schalma z czterema szalkami po ok. 2,5 ml mleku Do

i dodać równą objętościowo ilość Mastirapidu', a następnie ruchem obro-

*    Ayin lacki wymieszać odczynnik z mlekiem Po kilku sekundach obserwow.ir: l""nnę konsystencji oraz barwę mleka

Inloipretacja wyników

Minko normalne przybiera z Mastirapidem barwę szaromebieską Za diagno-nm istotną uważa się zmianę barwy na wyraźnie żółtą (mleko o odczynie kw-iśnym, pH < 5.2) lub intensywnie purpurowy kolor (mleko o odczynie zasado-

*    yin, j)lł > 7.0). Odczyn alkaliczny zachodzi albo przy stanie zapalnym wymienia, •u • na krótko przed końcem laktacji

Mieszanina mleka z odczynnikiem może ulegać też zmianom konsystencji iUiwiić się śluzowato-ciągliwa aż do zgalaretowacema), co zależne jest od ilości koiiiónik somatycznych zawartych w mleku - przede wszystkim leukocytów. Pró-l, I OK nie stosuje się do 6 dni po porodzie i przed zasuszeniem krowy.

I Wynik ujemny (-): brak zmiany konsystencji (ok. 0.2 min LKS/ml. w tym ok. leukocytów),

¹ Knnkcja wątpliwa (±): delikatna zawiesina na dnie szalki, znika przy dalszym mieszaniu (0,15-0,55 min LKS/ml, w tym 30-40% leukocytów); i Moakcja słabo dodatnia (+): mieszanina lekko zagęszczona, ale jeszcze me Alu/owato-kleista (0,4-1,5 min LKS/ml, w tym 40-60% leukocytów);

I Mmikcja dodatnia (♦+): mieszanina śluzowata, pozostaje jednak w stanie liłynnym (0.8-5,0 min LKS/ml, w tym 60-70% leukocytów);

Wynik silnie dodatni (+♦♦) mieszanina zatraca płynność, tworzy się wyraźnie śluzowaty skrzep (LKS ponad 5 min, w tym leukocytów ok. 80%).

63