img183

144

4.    Sytuacja dzieci z rozbitych rodzin na przykładzie bohaterów powieści Ten obcy.

5.    Świat ludzi dorosłych w Małym Księciu.

6.    Świat, który nas otacza - T. Różewicz: List do ludożerców.

7.    Reakcja społeczności lokalnej Obrzydłówka na działania doktora Oba-reckiego.

8.    Postawa profesora Sonnenbrucha wobec faszyzmu.

9.    Dzieciństwo wiejskiego dziecka na przykładzie Antka, Janka Muzykanta, O krasnoludkach i o sierotce Marysi.

10. Balladyna jako córka, siostra i żona.

Przykład

W każdej klasie na lekcji wychowawczej możemy omówić problem: Uczniowie i nauczyciele naszej szkoły - wzajemne relacje, zwłaszcza wtedy, gdy czujemy, że we wzajemnych stosunkach pedagogów i uczniów zaczyna się dziać coś niedobrego. Dobrym momentem zaproponowania uczniom takiego tematu może być omówienie Syzyfowych prac S. Żeromskiego (wzajemne relacje między profesorami gimnazjum klerykowskiego a uczniami).

Najpierw dzielimy klasę na dwie grupy zadaniowe. Zajmą się one opracowaniem (metodą mapy mentalnej lub techniką „róży diagnostycznej”) następujących zagadnień:

•    1 grupa „idealny nauczyciel”,

•    2 grupa „idealny uczeń”.

Dobrze byłoby, aby młodzież szeroko potraktowała swoją wizję, uwzględniając cechy charakteru i postawę swojej postaci widoczną: w czasie lekcji, na zajęciach pozalekcyjnych, w życiu prywatnym oraz w stosunku do kolegów i koleżanek.

Po zaprezentowaniu plakatów z wykorzystaniem techniki róży diagnostycznej (forma graficzna przypominająca różę wiatrów) uczniowie w tych samych grupach tworzą metaplan, będący odbiciem dyskusji na temat zapisany na tablicy.

-    Jaki jest nauczyciel (uczeń);

-    jaki powinien być nauczyciel (uczeń);

-    dlaczego nie jest taki, jaki być powinien...;

-    wnioski (pozwalające na wprowadzenie zmiany)”.

Kolejne zadanie polega także na pracy w małych grupach:

•    jedna grupa przygotowuje plakat: „jak obecnie w naszej szkole wyglądają wzajemne relacje między nauczycielami a uczniami?”

•    druga grupa przygotowuje plakat: „jak powinny wyglądać optymalne relacje nauczyciel-uczeń”.

Gdy grupy omówią swoje prace, następuje zbiorowa dyskusja: „dlaczego nie jest tak, jak być powinno?” - burza mózgów.

Teraz wieszamy na ścianie jeden duży arkusz papieru, na którym uczniowie grubymi mazakami zapisują indywidualnie (po cichu i bez jakichkolwiek komentarzy ze strony nauczyciela czy kolegów) wszystkie wnioski - pomysły rozwiązania tego problemu. Potem ma miejsce odczytanie propozycji przez nauczyciela lub wyznaczonego ucznia (np. obserwatora z samorządu szkolnego) i ranking rozwiązań. Gdyby okazało się, że zaproponowane wnioski są jeszcze zbyt ogólnikowe, można je uściślić, wykorzystując „dywanik pomysłów”.

m) Dywanik pomysłów

Opis tej techniki rozpowszechniła Elżbieta Goźlińska po zapoznaniu się z nią w Danii. Jest to dyskusja połączona z wizualizacją, w wyniku której można wartościować propozycje rozwiązań problemu i wybrać rozwiązanie akceptowane przez większość uczestników dyskusji. W trakcie dyskusji prowadzonej w małych grupach uczniowie tworzą plakaty, przyczepiając do dużego arkusza papieru kartki ze swoimi propozycjami (pomysłami) - stąd nazwa „dywanik pomysłów”.

Podaję za E. Goźlińską sposób przygotowania niezbędnych materiałów do zajęć:

1.    Dla każdej sześcioosobowej grupy uczniów jeden „dywanik” wykonany wg zamieszczonego niżej wzoru z możliwością jego zawieszenia w wybranym miejscu sali,

2.    Po około trzy paski papieru na każdą osobę wg wzoru:

-    mazaki grubo piszące,

waników”),

„cenki” czy inne naklejki sar

-    taśma dwustronnie klejąca (do przyklejania, na czas dyskusji, „dy

lub trzech kształtach - każdy^jczeń do przeprowadzenia rankinguj

'fepne grzech różnych kolorach i^gtrzymąje trzy takie naklejki

jRZ-EŚW §|