IMGs62

i zakłady pracy, życie kulturalne i społeczne włączając w to sport i Kreację¹⁵².

Należy także dodać, że zwolennicy dwujęzyczności (ang. bilingually edycation) w surdopedagogice akceptują normalizację, utożsamianą z poję-OOB mainstreammgu. jedynie wtedy, kiedy wszystkie formy komunikacji znajdu ją swoje miejsce w języku migowym¹'³.

Zainteresowanie problematyką integracyjną szczególnie po II Wojnie Światowej spowodowane zostało wieloma czynnikami. Oto po raz pierwszy w najnowszej historii Europy doszło do tak ogromnej „wędrówki ludów”. Spowodowane to zostało m.in. zmianami granic wielu państw i związanymi z tym. częstokroć przymusowymi, przesiedleniami ludności, a co się z tym wiąże, gospodarczymi i psychospołecznymi problemami integracji w nowych ■■ejscach osiedlenia. Wzrosły także ruchy ludności wywodzącej się z róż-nycfa kontynentów i innych niż europejska kultur, poszukującej fizycznego bezpieczeństwa, albo też pragnącej poprawić swoją sytuację materialną. Nasiliły się także problemy związane ze zmniejszoną sprawnością, inwalidztwem i przysposobieniem inwalidów do pracy, powstałe nie tylko w wyniku wojny, ale także w związku z rozwojem przemysłu oraz wypadkami przy pracy. Wszystkie wymienione problemy dotyczą i naszego kraju.

Nwasri liczba problemów związanych ze starzeniem się społeczeństw. Oto ludne starzy, którzy przebywają w domach starców, żyją w gronie takich ■agcbjak oni osób. pozbawionych normalnego kontaktu uczuciowego z rodziną i z normalnym społeczeństwem. Jednocześnie jednak nastąpił wzrost świadomości społecznej dotyczącej nie tylko możliwości, ale i potrzeby stworzenia warunków rozwoju i zaspokojenia potrzeb materialnych i psychicznych nie tyłko mniejszości etnicznych, lecz także różnych rodzajów grup 9H ■pośiedzonych. W odniesieniu do ludzi starych, którzy, w związku | fi ani iii wielopokoleniowej rodziny, częstokroć znajdują miejsce w flBMdt Starców, czy w domach dla rencistów, jednym z motywów tworzenia ■■pKjpycfc domów dla rencistów, z włączonymi oddziałami dla dzieci jest scalanie rodziny oraz obopólne korzyści wyni-

IT- Maj • w s k i, Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych. Centrum Ba-Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Warszawa 1995, s. 52.

succeed, ali ceni—lication has to take place in sign”, za: ■jjflMłłą 19S9, Sweduh Sign Language and Sociely, za: Thomas Mfc „s. 14$.

kające z przyjęcia takiego rozwiązania¹⁵⁴. Z jednej strony zarówno najmłodsi, jak i najstarsi ich mieszkańcy potrzebują ciepła i wygody, stałej pomocy w najważniejszych, podstawowych czynnościach oraz niewielkich, estetycznie podanych, także kolorystycznie dobranych i atrakcyjnych posiłków. Możliwe są także wspólne zajęcia muzyczno-ruchowe i ćwiczenia fizyczne. Rodzice dzieci, odbierając je z przedszkola, jednocześnie mogą mieć codzienny kontakt z własnymi rodzicami, zaś wnuki z dziadkami. Zasadą jest wzajemna korzyść, jaką odnoszą dziadkowie, którzy pełnią rolę rodziców i/lub dziadków oraz dzieci, które uczą się kontaktu z ludźmi starymi i szacunku dla nich, mają też z reguły cierpliwych i wyrozumiałych słuchaczy. Związany z prowadzeniem takich instytucji wzrost dochodów można przeznaczyć np. na zatrudnienie dodatkowego personelu.

Do najważniejszych przyczyn zmiany stosunku do osób z niepełnosprawnością (a te nas w tym miejscu najbardziej interesują) poza przesłankami natury etycznej, należą także kwestie ekonomiczne. Osób niepełnosprawnych, rozumianych jako pewna całość, nie tylko w skali krajowej, jest stosunkowo dużo, stanowią zatem pewien liczący się problem społeczny, także w skali międzynarodowej. Jednocześnie mające dziś miejsce globalne procesy związane z tworzeniem się ponadpaństwowych struktur gospodarczych (wynikających z globalizacji handlu), z masową produkcją, w tym także na rzecz osób upośledzonych, i jej potanieniem, ułatwiają, w pewnej mietze, także działania podejmowane na rzecz integracji (np. produkuje się coraz doskonalsze aparaty słuchowe, urządzenia ułatwiające zapoznawanie się z pismem drukowanym dla niewidomych, likwiduje bariery architektoniczne itp.). Osoba upośledzona, w tym osoba z uszkodzonym słuchem, staje się w tej nowej sytuacji „masowym” klientem, o zaspokojenie potrzeb którego warto się troszczyć, nawet jeżeli są one bardzo swoiste, dotyczą np. zaopatrzenia w aparaty słuchowe.

Innym czynnikiem, także o podłożu ekonomicznym, jest kwestia zatrudnienia osoby z upośledzonym słuchem w sytuacji szybko następujących zmian w produkcji. Coraz trudniej będzie osobie niesłyszącej uzyskać pracę¹⁵⁵, jeżeli nie będzie w stanie szybko się dostosowywać do zmian organiza^ ^{2 1}

1

maluchy. Czy warto łączyć przedszkole z domem rencistów.

• Patrz np.: J. Witkowski, S. Kostrubiec, podpunkt 3.3. Status osób ' sprawnych na rynku pracy, [w:] J. Mikulski i J. Auleytner (red.). Polityka społeczna osób niepełnosprawnych. Drogi do integracji, WSP TWP, Warszawa 1996, s. 65-73.

2

Przykład zaczerpnęliśmy z artykułu Josepha Bindlossa z The Guardian (II XI 1997 r.k który w języku polskim ukazał się w „Forum", nr 2(1693), II stycznia 1998 r. pt: Standy