KI9

Kwestia „zachowania twarzy”. Podobnie do innych mieszkańców Azji Południowo-Wschodniej, Filipińczycy są wrażliwi na punkcie doznanego lekceważenia i utraty twarzy. Tradycyjna troska Filipińczyka

0    „zachowanie twarzy” i jego poczucie własnej godności zostały niewątpliwie wzmocnione hiszpańską obsesją na punkcie honoru

1    amor-proprio, oznaczającego szacunek dla samego siebie czy miłość własną. Zagraniczni biznesmeni powinni być zatem na to wyczuleni w kontaktach z wszystkimi Filipińczykami, niezależnie od rangi czy stanu społecznego.

Filipińczycy dokładają wszelkich starań, by uniknąć hiya, czyli uczynienia komuś wstydu lub wprawienia go w zakłopotanie. W związku z tym często formułują zdania w sposób ogólnikowy, aby zminimalizować to ryzyko.

Gesty. Wskazywanie kogoś lub czegoś palcem jest niegrzeczne. Kiedy pyta się na ulicy miejscowych ludzi o kierunek, raczej wskażą go oczyma lub ruchem brody niż wyciągniętą ręką.

Unikaj stania z rękoma na biodrach, gdyż wskazywałoby to na złość, arogancję lub prowokowanie.

Filipińczycy często pozdrawiają się nawzajem szybkim unoszeniem i opuszczaniem brwi, czemu towarzyszy uśmiech. Gest ten oznacza przyjacielskie „Cześć!”.

Dwie osoby tej samej płci często trzymają się publicznie za ręce, co zwykle oznacza przyjaźń.

Aby pokazać liczbę dwa lub numer drugi, podnieś mały i serdeczny palec, a nie wskazujący i środkowy, tak jak się to robi w niektórych innych kulturach.

Protokół w biznesie

Ubiór. W przypadku mężczyzn odpowiednim ubiorem jest garnitur, biała koszula z krawatem albo barong tagalog, czyli koszula filipińska wyrzucana na spodnie. Kobiety powinny się ubierać w sukienki, lekkie kostiumiki bądź spódnice i bluzki.

Witanie się. Gdy spotykasz się z kimś po raz pierwszy, spodziewaj się delikatnego uścisku dłoni i umiarkowanego kontaktu wzrokowego.

Nazwiska i tytuły. Wielu Filipińczyków ma z hiszpańska brzmiące imiona, takie jak Maria, i nazwiska, takie jak Cruz. Zostały one przyjęte przez tuziemców w okresie panowania Hiszpanów i wcale nie wskazują na iberyjskich przodków. Wielu Filipińczyków z wyższych warstw społecznych naśladuje hiszpański zwyczaj przybierania dwóch nazwisk, to znaczy nazwiska ojca i, jako drugiego, nazwiska matki. Jeśli filipiński partner zaproponuje ci, żebyś zwracał się doń używając przydomka, zrób to i zaproponuj mu to samo. Jeżeli nie masz przydomka — wymyśl jakiś zgrabny.

Tytuły są na Filipinach bardzo ważne. Tak jak w Ameryce Południowej, do ludzi wykonujących wolne zawody na ogół zwraca się po nazwisku, poprzedzając je odpowiednim tytułem, na przykład „mecenasie [attorney] de la Cruz” czy „inżynierze Martin”. W przypadku ludzi nie posiadających tytułów zawodowych przed nazwiskiem dodaje się Mr., Mrs. lub Miss. Jeżeli dana osoba ma dwa nazwiska, używaj tylko pierwszego, czyli nazwiska ojca.

Tematy rozmów. Najlepiej jest rozmawiać o rodzinie, jedzeniu, kulturze, sporcie i historii Filipin. Wystrzegaj się dyskusji o tutejszej polityce, religii i korupcji.

Prezenty. Wymiana podarunków odgrywa dużą rolę w tworzeniu bliskich więzi. XJtang na loob, co oznacza dług wdzięczności za przysługi lub podarunki, jest istotnym składnikiem spoiwa łączącego to nastawione na dobre stosunki międzyludzkie społeczeństwo. Uwaga — Filipińczycy zazwyczaj nie otwierają prezentów przy innych ludziach.

Etykieta towarzyska. Gdy zostaniesz zaproszony do filipińskiego domu, przynieś dla gospodyni kwiaty lub czekoladki, a nie alkohol. Wino lub inny napój alkoholowy sugerowałyby, że gospodarze nie dysponują odpowiednią ilością trunków dla gości. Zauważ, że Filipińczycy często trzymają w lewej dłoni widelec i używają go do nakładania jedzenia na łyżkę trzymaną w prawej dłoni.

Kiedy spożywasz posiłek w czyimś domu, zostaw trochę jedzenia na talerzu. Upewni to gospodarzy, że cię dobrze nakarmili. Pusty talerz oznaczałby, że nie najadłeś się do syta. Poza tym należy pamiętać, że nadmierne folgowanie sobie w piciu alkoholu uważa się na Filipinach za zachowanie świadczące o złych manierach.

Miejscowe specjały. Filipińczycy uwielbiają bago'ong, słoną, cierpką pastę zrobioną ze sfermentowanych krewetek i używaną jako sos lub

161