medsadowa8

Ryc. 10.3. Przeciętny czas trwania ciąży a obwód głowy noworodka.

dzenia się dziecka o określonych parametrach, tj. długości, wagi ciała i obwodu głowy, w zależności od czasu trwania ciąży. Przykładem mogą być graficzne tabele Hosemanna (ryc. 10.1, 10.2, 10.3).

W przedstawionych tabelach najczęstszy czas trwania ciąży dla określonej wielkości (długości, wagi ciała, obwodu głowy) zaznaczony jest grubą linią, oznaczoną cyframi: 50 + 50 (%). Cyfry 1 + 99 lub 99 + 1 oznaczają, że taki przypadek może się zdarzyć co najwyżej 1 raz na 100, co czyni możliwość urodzenia dziecka o takich cechach poza tym okresem wysoce nieprawdopodobną. Zwraca się uwagę, że tabele przedstawiają czas trwania ciąży liczony od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, co zmusza do dokonania odpowiedniej korekty przez odjęcie 12—14 dni w przypadku korzystania z tabel w celu ustalenia prawdopodobieństwa urodzenia się dziecka w zależności od czasu trwania ciąży, liczonego od stosunku zapład-niającego.

10.3. Badanie mężczyzny w kierunku jego zdolności płodzenia

10.3.1. Rodzaje i przyczyny niepłodności.

Tok badania lekarskiego

Sądy zwracają się niejednokrotnie do lekarzy o zbadanie mężczyzny w celu ustalenia jego: a) zdolności do spółkowania (potentia coeundi) oraz b) zdolności do zapłodnienia (potentia generandi).

Badanie takie przeprowadza się:

a)    w procesie cywilnym rozwodowym, jeżeli jako przyczynę rozwodu podano niezdolność do spółkowania (niemoc płciową) lub niepłodność mężczyzny;

b)    w procesie cywilnym o ustalenie spornego ojcostwa, gdy pozwany mężczyzna podaje, że jest niepłodny;

c)    w procesie karnym, kiedy zachodzi potrzeba oceny następstw doznanych ciężkich uszkodzeń ciała, do których kodeks karny zalicza również „pozbawienie płodności";

(1) w prtM tmle cywilno-odszkodowawc/.ym w c«lu untal»‘nia, r/.y doznane obrażeni! ciała doprowadziły do utraty zdolności płodzenia lub osłabienia zdolności płciowe],

Najczęściej badania przeprowadzane są w toku dochodzenia ojcostwa.

Niezdolność do podjęcia lub odbywania stosunku płciowo g o (impotentia coeundi), czyli niemoc płciowa, może być uwarunkowana anatoml cznie lub czynnościowo. Wśród przyczyn anatomicznych rozróżnia się: a) wady wmdzonęmącia, ^podziectwOj, znacznego stopnia stulejkę z bolesnośelą pi.y wzwodziejbfżHuany chorobowe, np. przepuklinę mosznową, zmiany bliznownlc (pozapalne) ciał jamistych prącia, znaczną otyłość; c) zmiany pourazowe, jak ul raln lub znaczne skrócenie oraz rozległe blimy^rąćia.

Do czynnościowych uwarunkowań niemocy płciowej zalicza się m.in.: zabui/*• nia psychięgie-Lnerwićowe, ciężkie zaburzenia endokrynologiczne (np. dystrophln adiposogenitalis), cukrzyca, choroba Basedowa, stany po urazach mózgu i rdzeniu kręgowego, zwłaszcza^-wrodci^uTedzwiowo-krzyżnwyin.

Zaburzenia uwarunkowane psychicznie nie mogą być przez biegłego obiekt y w nie ocenione. Podkreślić również trzeba, że sama tylko niezdolność do odbywanie stosunków płciowych, nawet typu organicznego, nie wyłącza zdolności mężczyzny do płodzenia, aczkolwiek bardzo poważnie ją ogranicza.

^,<yy Przyczyną niepłodności mężczyzny (impotentia generandi), czyli niezdolności mężczyzny do zapłodnienia kobiety może był np wnętrostwo (cryptorchismus), zmiany zapalne jąder (gruźlica, kiła, zakaźne zapnie nie ślinianki przyusznej Tjąder), uszkodzenia popromienne jąder, rzężąc/ku w. zapalenie najądrzy z zarośnięciem przewodów nasiennych wyprowadzają* yi h następstwa rozległych żylaków powrózków nasiennych lub wodniak« ją*lut Zmiany te mogą albo uniemożliwić produkcję plemników, w szczególno™ I

0    prawidłowym kształcie i ruchliwości, albo utrudnić ich transport wskutek zwężenia światła przewodów nasiennych.

W celu ustalenia zdolności do płodzenia, jej osłabienia lub utraty przeprowadza się badania lekarskieWpTogólnych zasad (wywiad i badanie przedmiotowe) * badanie nasienia bezpośrednio po jego uzyskaniu."Wywiad obejmuje przede wszystkim przebyte choroby, urazy i zabiegi operacyjne mogące mieć związek z ewentualną niepłodnością badanego. Niezbędne są również pytania dotyczące życia płciowego. Przedstawione zaświadczenia dotyczące wcześniej stwierdzonej niepłodności nie mają istotnego znaczenia dla przeprowadzanego aktualni*' badania. Oględziny dotyczą całego ciała fhadany jest .całkowicie rozebrany) Podczas badania ogólnego zwraca się uwagę na odżywienie, na stopień rozwoju II

1    III-rzędowych cech płciowych. Badanie miejscowe obejmuje m.in. dokładne oględziny członka (kształt, wielkość, ewentualnie obecność stulejki itp.), jądei i najądrzy (położenie, wielkość i konsystencja).

Uzyskanie nasienia do badania zakłada określoną gotowość badanego (na którego wniosek sąd zlecił przeprowadzenie badania) do podporządkowania się poleceniom lekarza biegłego. Co najmniej na_5 daj przed badaniem połączonym z oddaniem nasienia badany powinien po wstrzymać się ód odbywania'śtbSTmków płciowych. Ten warunek bywćfczęsto nie spełniony, co zobowiązujebieglego do ni najmniej 2-, a najlepiej 3-krotnego powtórzenia badania, jeżeli stwierdza się jakiekolwiek odchylenia""DcrnormospermiL Nasienie-jgddaje badany na drodzu masturbacji, co na ogół jest możliwe nawet w przypadku niemocy płciowo) Badanemu dostarcza się w tym celu chemicznie czyste i jałowe naczynie i jm uprzednim zbadaniu naturalnych oTwórów^IałS^wTceluUniemożliwienia przecho wania środków plemnikobójczych) pozostawia bez odzieży w odpowiednim pomieszczeniu. Jeżeli badany stwierdza, że nie może oddać nasienia w tych warunkach, od badania odstępuje się. W wyjątkowych przypadkach, wobec bezowocności zaleconego sposohu uzyskania nasienia, można zgodzić się na