Obraz1 (36)

powiadał uczony prof. Wachler 2. Przeciwią się ich zdaniom niektórzy. Pan. Wiśniewski⁸ w najnowszym dziele swoim (Historia literatury) twierdzi* że jedynie Rzym papieski paraliżował ciało społeczeńskie w Polsce. Mnie się zaś widzi, że liturgia łacińska literaturę, a feu-dalizm germański instytucje słowiańskie, jeszcze na pewnym gruncie nie osiadłe, podkopywały i niszczyły.

Nie wiem, czy w takich rzeczach wolno robić wnioski z podań i powieści ludu. Przecież lud wie, co go boli: nie darmo Wanda utonąć raczej wolała niż losy swoje (Polski) oddać w ręce Niemca; nie darmo diabeł nasz, uosobione zepsucie moralne, w strój niemiecki się ubrał.

Poddaństwo i szlachectwo nie jest owocem pra-wodawstw słowiańsko-polskich — język nam pokazuje, skąd przyszło (lenność, szarwarki itd.). Nawet osławiona bajka o Chamie i Jafeaie nie w Polsce się wylęgła⁴. [•••]

X

SŁOWIAŃSKI BIOS

I PRAWA HISTORII