Obraz2 (33)

220

Ćwiczenie 13.5. Spróbuj napisać wzór izomeru maltozy, w którym jedna z reszt glukozowych występuje w formie łańcuchowej.

13.6. N-Glikozydy

Glikozydy zawierające atomy azotu przy pólacetalowych atomach węgla nazywamy N-glikozydami. Związki tego typu przyroda wybrała do budowy kwasów rybonukleinowych i deoksyrybonukleinowych. N-glikozydy występujące w kwasach nukleinowych nazywamy nukleozydami. Rybonukleozydy zawierają tybozę a w deoksyrybonukleozydach zamiast tybozy jest deoksy-ryboza. Oba te cukry występują w pierścieniowej formie furanozowej. Nu-kieozydy mają nazwy zwyczajowe, wywodzące się z nazw zasad puryno-wych i pirymidynowych (rozdz. 12.5).

cytydyna urydyna adenozyna    guanozyna

wzory rybonukleo żydów

Ćwiczenie 13.6. Napisz wzory deoksyrybonukleozydów występujących w DNA.

Pamiętaj, że w DNA zamiast uracylu jest tymina.

13.7. Kwasy nukleinowe są polimerami zbudowanymi z nukle-otydów

Nukieotydy, z których zbudowane są polimeryczne łańcuchy DNA (skrót pochodzi z angielskiej nazwy „deoxyryboriucleic acid”) są fosforowymi estrami deoksyrybonukleozydów. Monomerami w RNA (rybonucleic acid) są rybonukleotydy. Polimeryczne estry mogą powstawać dlatego, że w czą-

steczce każdego nukleotydu są dwie reaktywne grupy, fosforanowa i wodorotlenowa. Powstawanie DNA można przedstawić jako ciąg reakcji, w których kolejne cząsteczki deoksyrybonukleotydu przyłączają się do rosnącego łańcucha polimeru:

OH    OH

nukleotyd    nukleotyd

dinukleotyd

Z - A, G, T lub C

Podobnie z dinukleotydów w reakcji z nukleotydami powstają trinukle-otydy a powtarzanie tej reakcji prowadzi do tetranukleotydów, pentanukle-otydów i wreszcie do makrocząsteczek, zbudowanych z wielu tysięcy nu-kleotydów. Reakcja została przedstawiona w sposób uproszczony, bo w biosyntezie DNA nie biorą udziału fosforany a trifosforany deoksyrybonu-kleotydów.