P1010270 (6)

Ogólne podstawy fotogrametrii

tonkt S nazywamy środkiem rzutów, płaszczyzny n' i 7r” aszczyznami obrazów, płaszczyznami tłowymi lub rzut-zące przez rzutowane punkty i środek rzutów — promie-zeniem. za pomocą którego można otrzymać rzut aficzny. W tym pizypadku rolę środka rzutów spełnia Bratu, promieniami rzutującymi są promienie świetlne irzedmiotów przez środek rzutów, a płaszczyznę rzutów ^graficznej. Płaszczyzna rzutów może być umieszczo-ptem a środkiem rzutów (tc”) lub po jego przeciwnej icie fotograficzne, położenie płaszczyzny rzutów po 'owi zdjęcia, a położenie 7t” pozytywowi.

(punkt główny obiektywu) względem płaszczyzny wyznaczają dwa elementy: punkt przebicia (o’,o”) topadły do niej promień przechodzący przez środek płaszczyzny tłowej (So’ i So”). Punkty o* i o” ni, a promień przechodzący przez punkty główne i głównym (osią optyczną kamery fotograficznej), biektywem (S) od płaszczyzny obrazu jest w przypływu (i).

utów w stosunku do płaszczyzny obrazu, można :ę promieni rzutujących, nie można jednak jedno-'ego, ponieważ na tym samym promieniu rzutują-iele punktów przestrzeni, których obrazy na mym punktem. Jest to ważne stwierdzenie z punktu z niego, że rzut środkowy będzie określany jedno-ędzie znane wzajemne położenie środka rzutów i )wo położenie środka rzutów względem fotogra-

Jeżeli środek rzutów umieścimy w nieskończonej, to promienie rzutujące będą równoległe. Ma-y w tym przypadku do czynienia z rzutem równo-głym. Ustawiając płaszczyznę rzutów prostopadle i promieni rzutujących (rys. 3), otrzymamy rzut wnoległy prostokątny (ortogonalny). Przykładem uego rzutu jest mapa topograficzna. Zatem rzut wnoległy prostokątny jest szczególnym przypad-im rzutu środkowego, w którym środek rzutów tfduje się w nieskończoności, a promienie rzutu-* są prostopadłe do rzutni.

a< 3°

3° < a < 45

Ogólne podstawy fotogrametrii    9

2.2. Zdjęcia lotnicze

Do wykonywania zdjęć z powietrza (aerofotogrametria) wykorzystuje się najczęściej samoloty i śmigłowce. Są to odpowiednio przystosowane jednostki do lotów fotogrametrycznych. O wyborze typu samolotu (śmigłowca) do wykonywania zdjęć decydują określone warunki techniczne. Dotyczą one prędkości lotu, prędkości wznoszenia, stateczności lotu, długości drogi startu i lądowania, osiągania odpowiedniego pułapu lotu oraz możliwości umieszczenia kamery w pobliżu środka ciężkości samolotu (najmniejszy wpływ na jakość zdjęć ruchów kątowych samolotu wzdłuż trzech osi konstrukcyjnych). W kabinie samolotu umieszcza się najczęściej jedną kamerę lotniczą. Dla celów leśnictwa wykonywane są dość często jednocześnie zdjęcia dwoma kamerami o różnych długościach ogniskowych.

Do wykonywania zdjęć z większych wysokości wykorzystuje się balony, rakiety lub sztuczne satelity.

W zależności od położenia osi optycznej kamery, zdjęcia lotnicze dzielimy na zdjęcia pionowe i ukośne (rys. 4). Zdjęcia pionowe wykonywane są przy pionowym położeniu osi kamery. Płaszczyzna kliszy zajmuje wówczas położenie poziome. Utrzymanie w pionie osi kamery w czasie wykonywania zdjęć z powietrza jest praktycznie niemożliwe, dlatego też zdjęciami pionowymi nazywamy zdjęcia, dla których odchylenie osi kamery od kierunku pionu niejprzekracza 3° (praktycznie wynosi ono 1° - 1°,5\ czyli są to zdjęcia prawie pionowe). Stosując stabilizację żyroskopową, można uzyskać odchylenie osi od pionu nie przekraczające 3’ - 5’. Zdjęcia wykonane przy nachyleniu osi kamery w stosunku do kierunku pionu przekraczającym 3 stopnie nazywamy zdjęciami ukośnymi (do 45° - nachylone i ponad 45° - perspektywiczne). Dla celów pomiarowych i topograficznych wykony wane są niemal wyłącznie zdjęcia prawie pionowe.

a >45'

RYSUNEK 4. Kąt nachylenia osi kamery lotniczej: a) zdjęcie pionowe, b) zdjęcie ukośne nachylone, c) zdjęcie ukośne perspektywiczne