P1520761

Hormony zawarto w mleku n)Of^ oddziaływać na metabolizm orga* nismu owalu, szczególnie podczas pierwszych dni jego życia, kiedy to z przewodu pokarmowego mogą być wchłaniane duże cząsteczki. Należy sobie również zdawać sprawą z faktu, że do mleka mogą przenikać suhatanęjs niekorzystne dla organizmu np. pestycydy, leki (antybiotyki), związki zapachowe, metale ciężkie, pierwiastki radioaktywne itp.

Wytwarzanie mleka odbywa się między poszczególnymi udojami lub w przerwach między karmieniem osesków. W przypadku dłuższych przerw między wydalaniem mleka, w wyniku jego nagromadzenia, w gruczole mlekowym dochodzi do wzrostu ciśnienia. Po przekroczeniu wartości 4,65 kPa (35 mmHg) następie zahamowanie wytwarzania mleka.

8.5. Regulacja wytwarzania mleka

Na wytwarzanie mleka mają wpływ hormony przysadki mózgowej (prolaktyna, hormon wzrostu, kortykotropina i tyreotropina), hormony tarczycy (tryodotyronina i tyroksyna), nadnerczy (mineralo- i glikokorty-koidy) oraz insulina wydzielana przez trzustkę. Hormony te wpływąją na ogólną przemianę materii samicy i tym samym na syntezę mleka. Każdy z tych hormonów działa w specyficzny dla siebie sposób, a łączne ich oddziaływanie doprowadza do syntezy wszystkich składników mleka. Tak jak w przypadku zapoczątkowania laktacji, ważną rolę w regulacji wytwarzania mleka odgrywa prolaktyna, która reguluje syntezę białek, tłuszczów, laktozy, im-munoglobulin oraz odpowiada za utrzymanie odpowiedniej koncentracji jonów sodu, potasu i chloru. Równie ważny dla wytwarzania mleka jest hormon wzrostu. U krów podawanie egzogennego hormonu wzrostu (uzyskanego metodą rekombinacji genetycznej) zwiększa o 20% wytwarzanie mleka.

Utrzymanie laktacji jest uzależnione od bodźców towarzyszących ssaniu. Wzbudzane w czasie ssania impulsy nerwowe, po dotarciu do podwzgórza stymulują uwalnianie prolaktyny, kortykoidów i oksytocyny. Zaprzestanie zdajania mleka powoduje w niedługim czasie ustanie laktacji.

U krowy skład mleka zmienia się w zależności od okresu laktacji. Po wycieleniu wydajność mleczna rośnie do 2. miesiąca laktacji, a następnie stopniowo się obniża. Odwrotnie jest z zawartością tłuszczu i białka, która stopniowo się obniża, osiągając najniższe wartości w 3.-4. miesiącu laktacji. Od tego czasu zawartość tych składników w mleku się zwiększa. Wahania w zawartości tłuszczu wynoszą 0,5-1,0%. Na wydajność mleczną wpływa również wiek samicy. Krowy osiągają maksymalną wydajność w 5.-6. laktacji, potem obserwuje się stopniowe jej obniżanie. Oprócz tego, żywienie, stan zdrowia, warunki utrzymania i klimat mają wpływ na przebieg laktacji u każdego gatunku.

226