s046 (2)

nia, którą buduje się najlepiej, kiedy pracuje się w zespole. Wiadomo, że rdzenni mieszkańcy Kanady stawiają igloo w czterdzieści pięć minut lub nawet szybciej.

Żeby zbudować igloo, musisz przede wszystkim mieć śnieg dobrze ubity przez wiatr. Wycina się z niego bloki mające z grubsza metr długości, na pół metra szerokie i grube na 15 cm. Jeżeli śnieg jest gorszej jakości, możesz być zmuszony do wycinania mniejszych bloków. Do cięcia śniegu używaj noża z długim ostrzem lub wykonaj specjalny nóż z tego, co masz pod ręką. Mieszkańcy północy zwykle korzystają z noży do śniegu wykonanych z drewna lub kości. Śnieżne bloki są cięższe niż myślisz, więc pracuj spokojnie. Najlepiej jest, kiedy jedna osoba układa bloki, a pozostali członkowie grupy wycinają je i noszą na miejsce budowy.

Wybierz płaskie miejsce i zacznij od ułożenia z bloków pierścienia. Wszystkie bloki powinny być lekko nachylone do środka i ciasno przylegać do siebie bokami. Ta niska ściana to fundament, więc upewnij się, czy jest solidnie postawiona i wystarczająco mocna. Sekret budowy igloo polega na wykorzystaniu siły ciężkości do spojenia bloków ze sobą. Osiąga się to budując z nich wznoszącą się i zwężającą ku górze spiralę. W ten sposób każdy z bloków opiera się na warstwie leżącej pod nim i na bloku, który go poprzedza. Początek spirali znajduje się na poziomie ściany stanowiącej fundament. Należy przyciąć poszczególne bloki tak, by utworzyły nachyloną powierzchnię biegnącą od podstawy któregoś z nich do wierzchołka czterdziestego lub pięćdziesiątego z kolei.

Zacznij układać bloki, sprawdzając, czy stykają się one z sąsiednimi trzema płaszczyznami. Tylko wtedy połączą się dobrze ze sobą. W miarę układania zwiększaj kąt, pod którym bloki są nachylone do środka. Jeżeli buduje się źle, to ściana zaczyna przyjmować kształt grożący zawaleniem. Gdy z kolei nie będziesz nachylać bloków wystarczająco do środka, to zbudujesz igloo, które nie będzie półkulą, ale stożkiem. Jest to kształt, który nie sprzyja gromadzeniu się ciepła na poziomie mieszkalnym, ciepłe powietrze bowiem zbierające się w pobliżu sufitu wznosi się wysoko ponad poziom platformy do spania. Kiedy bloki spirali utworzą dach, musisz przyciąć je tak, by powstał otwór o odpowiednim kształcie. W otwór ten wsuwa się jak klin, mający kształt kanciastego jaja, tzw. królewski blok (ten, który spaja całą konstrukcję w stabilną całość).

Przy prawidłowej technice budowania budowniczy powinien być teraz zamknięty w pozbawionym drzwi igloo. Trzeba wyciąć otwór wentylacyjny w dachu i drzwi na poziomie gruntu. Możesz też zamiast nich dla zabezpieczenia się przed wiatrem wykopać tunel pod ścianą. Do góry wiedzie od niego pod kątem prostym wejście do igloo. Innym rozwiązaniem jest zbudowanie z bloków śnieżnych tunelu prowadzącego do wnętrza. Prace wykończeniowe przy igloo polegają na zalepieniu wszystkich szczelin w ścianach śniegiem i przysypaniu nim podstawy całej konstrukcji, żeby zapobiec niszczeniu jej przez wiatr. Jeżeli masz pod ręką kawałek krystalicznego lodu, możesz zrobić z niego okno. Tak jak w wypadku wszystkich śnieżnych schronień, powinieneś zrobić platformę do spania, żeby znaleźć się ponad podłogą, z dala od zimnego powietrza. Igloo można ogrzewać świecą lub turystyczną kuchenką (pamiętaj o wentylacji). Tradycyjnie używano do tego celu lampy koodlik na łój wyciskany i wytapiany z foczego tłuszczu, której knot zrobiony był z roślinnych włókien lub mchu.

Spanie w terenie

Nie jest ważne, jakiego typu zbudujesz szałas. Jeżeli nie przygotujesz sobie odpowiedniego posłania, nie wyśpisz się dobrze. Jest to najbardziej niedoceniana prze-trwaniowa umiejętność. Wybór posłania, które zdecydujesz się przygotować, zależeć będzie od panujących warunków, dostępnego materiału i czasu, którym będziesz dysponował.

Koja ze ścianką. Najprostszym posłaniem, zapewniającym w większości wypadków odpowiednią izolację od podłoża, jest koją ze ścianką. Podstawę posłania stanowi warstwa gałęzi, która oddziela Twoje ciało od pochłaniającej ciepło ziemi. Na niej układa się grubą warstwę paproci lub suchych liści, które tworzą sprężysty materac o doskonałych właściwościach termoizolacyjnych. Najlepiej nadają się do tego suche gałęzie, grube mniej więcej na trzy palce. Ułóż je wzdłuż na miejscu do spania, a potem z jednej jego strony zbuduj ściankę z dwóch długich pni położonych jeden na drugim. Jeżeli to możliwe, wykorzystaj ścianę szałasu, zamiast budować drugą stronę koi. Ścianki zabezpieczają znajdującą się między nimi wyściółkęz liści przed obsypywaniem się pod Twoim ciężarem. Przekonałem się, że nie ma sensu budować ścianek od strony nóg i głowy. Ułóż wystarczająco grubą warstwę liści. Rozsądnie jest ją potroić, pamiętając, że osiądzie pod ciężarem ciała.

Posłanie z gałęzi. To sprężysty materac człowieka lasu. Zbierz elastyczne, świeże gałęzie z drzewa, które niedawno zostało powalone (najlepiej jesionu). Zwiąż je razem i połóż jako materac. Sprawdź, czy nie ma w nim przerw, miejsc, od których ciągnie chłodem. Jeśli wszystko zrobiłeś jak trzeba, od ziemi będzie Cię oddzielał kilkucentymetrowej grubości elastyczny materac. Jego walory można podnieść dodając warstwę liści lub jeszcze lepiej kładąc na nim pled. Jeżeli nie masz wełnianego pledu, możesz go sobie utkać z materiałów roślinnych.

Posłanie ze świerkowych łapek. Kiedy znajdziesz się daleko na północy w tajdze i wejdziesz do myśliwskiej chaty, zobaczysz na podłodze gruby dywan ze świerkowych gałązek. Jego świeży zapach unosi się aż po powałę z grubych bali. Posłanie ze świerkowych gałęzi układa się wykorzystując ich odłamane końce długości ok. 15 cm. Układamy je pionowo, tak by złamaniem dotykały ziemi. Każda gałązka jest utrzymywana w tej pozycji przez sąsiednie. Żeby się nie rozpadły, dobrze jest układać je wewnątrz jakiejś ramy. Ponieważ na takie łoże potrzeba dużej ilości gałęzi, z tego sposobu można korzystać tylko na tych dzikich obszarach, gdzie dorodne świerki i jodły balsamiczne rosną w dużym zwarciu. Gałązki drzew iglastych można z powodzeniem zastąpić wrzosem. Sam kiedyś zapadłem na nim w sen i spałem tak głęboko jak niedźwiedź w gawrze.

Posłanie na gorących węglach. Na Dalekiej Północy panują tak niskie temperatury, że kiedy zdejmiesz rękawiczki na dłużej niż kilka minut, ręce zaczynają krwa-

47