skanuj0221 (4)

Rys. 10.8. Rozkład nacisków jednostkowych w łożysku z pan-wią: a) stałą, b) wahliwą [3]

o dobrej odkształcalności. Przy dużych ugięciach stosuje się różne rodzaje panwi wahliwych (samonastawnych). Schemat takiej panwi wraz z rozkładem nacisków jest podany na rys. 10.86, a na rys. 10.9 — rozwiązanie konstrukcyjne, w którym zastosowano panew wahliwą.

Tuleje łożyskowe powinny być zabezpieczone przed obrotem i przed przesunięciem wzdłuż osi, przy czym element zabezpieczający (np. kołek) nie powinien utrudniać montażu i demontażu. Przykładowo w łożysku z rys. 10.9, dzięki umieszczeniu kołka w górnej części korpusu łożyska, uzyskuje się możliwość wymiany panewek bez demontażu wału.

Rys. 10.9. Łożysko o panwi wahliwej smarowanej pod ciśnieniem [3]

Dokładność wykonania łożysk. Luzy łożyskowe. Zagadnienie ustalenia właściwych luzów łożyskowych stanowi bardzo trudny problem, zwłaszcza w przypadku, gdy konieczne jest uzyskanie tarcia płynnego. Ustalając wartość luzu należy, m.in., uwzględnić chropowatość powierzchni, różnice rozszerzalności cieplnej materiału łożyskowego i materiału czopa, maksymalną temperaturę nagrzania łożyska, konieczność uzyskania stabilnej pracy wału w różnych temperaturach (np. w okresie rozruchu i po nagrzaniu łożyska), własności smaru itd. Wymaga to bardzo skomplikowanych obliczeń, często związanych z konkretnym łożyskiem, i dlatego w praktyce nie

221