skrypt 46

-47-

Skrypt

•    Jako sekretarz carskiego generała, odbył z nim podróż zagraniczna do Niemiec. Austrii i na Węgry. Prawdopodobnie odwiedził również Kraków. Bratysławę. Wiedeń oraz ulegający wpływom oświecenia sławny uniwersytet w Trnavie, a także nawiązał kontakty z reformowanymi wówczas szkołami wyższymi.

•    Po powrocie do kraju został profesorem w Pereiasławiu. ale popadł w konflikt z dostojnikami Cerkwi prawosławnej. Był też profesorem filozofii moralnej w Charkowie, ale wskutek głoszenia wolnomvśliciclskich poglądów został zmuszony do opuszczenia

•    Wówczas wvhrał świadomie los wędrującego filozofa i naucz.ycicla-moralisty i poety-pieśniarza. bv pozyskiwać zwolenników dla swych idei słowem oraz. pozostającą w zgodzie z nim postawą moralną i trybem życia. Wędrował Skoworoda po Ukrainie w zwykłym stroju, z hebrajską Biblią, fletem i kilkoma zeszytami własnych utworów, bajek i pieśni, które opowiadał i śpiewał po wsiach i miastach na przy cerkiewnych placach lub jarmarkach. W czasie tych podróży powstały.

najważniejsze dzieła Skoworody:

1.    traktaty filozoficzne powstałych w wyniku lektury pism Piców Kościoła wschodniego przepojonych mistycyzmem i hczvehazmcm, studiów nad hebrajska Biblia i dziełami europejskich mistyków okresu baroku oraz przedstawicieli wczesnego Oświecenia, zwłaszcza niemieckiego (od Leibniza do Wolffa) Dialog czyli rozmowa o starożytnym święcie. Rozmowa pięciu podróżników o prawdziwym szczęściu w życiu. Narcyz czyli rozmowa na temat poznaj samego siebie

2.    cykl bajek prozą - pt. Bajki charkowskie

3.    przypowieści - Wdzięczny Herod .Ubogi Skowronek

\

4.    zbiór wierszy, zawierający liryki, ody, pieśni historyczne i okolicznościowe wiersze patriotyczne - Ogród pieśni, które powstały na przestrzeni niemalże trzydziestu lat (1753-1783).

5.    Skoworoda pisał także swe prozatorskie i poetyckie utwory po łacinie, tłumaczył też autorów łacińskich, np. dialog Cycerona O starości, traktat Plutarcha O spokoju serca.

6.    był autorem do dziś wciąż nic odnalezionego podręcznika poetyki, a nazwanego Rozważania o poezji i podręcznik sztuki tejże tworzeni

Skoworoda to przede wszystkim filozof a dopiero potem pisarz i poeta.

A i jedno i drugie się przenika - utwory literackie (głównie bajki) przeradzają się w swoiste traktaty filozoficzne, zaś pisma filozoficzne, tworzone w formie żywych dialogów i biesiad, zawierają wiele cech typowo literackich. „Dla ożywienia swych filozoficznych