sr7

Gdy oderwie się od ziemi jedną roślinę, pociągnie się za nią kilka innych, umocowanych na długich młodych rozłogach. Pięciornik kwitnie żółto od maja do października; kwiaty jego podobne są do kwiatów jaskra, mają pięć płatków, a kielich jest pięciod2iclny. Pręcików i słupków jest dużo. Pięciornik botanicy zaliczają do rodziny różowatych, którą znamy zarówno ze znakomitych owoców, jak i kwiatów.

Pięciornik gęsi — Potentilla anserina — otrzymał tę nazwę dlatego, że bardzo chętnie zjadają go gęsi. Ludzie też mogą jadać tę roślinę. W jej liściach jest dużo witaminy C (260 mg w 100 g liści). Młode listki można dodawać do zupy i jadać jako sałatę.

Kłącza, a właściwie bulwiaste korzenie pięciornika zawierają dużo skrobi.

Mieszkańcy Tybetu wykopują te bulwy na wiosnę i w jesieni, gotują je i zjadają z tłuszczem. Wysuszone i zmielone zastępują one mąkę.

W książce Nestora Maksimowicza-Ambodika „Lekarskie słowo o rzeczach lub opis roślin uzdrawiających", wydanej w 1785 roku. pięciornik gęsi nazwano srebrnikiem albo zielem posrebrzanym. ..Godne uwagi jest to — czytamy — że gdy ziele to rośnie na glebie gliniastej, spodnia powierzchnia jego liści pokrywa się mlecznobiałym nalotem, jakby cieniutko pokryta srebrem; stąd jego nazwa". A dalej: ..W Anglii gotują świeże kłącza srebrnika i używają do potraw; przyrządzone należycie nie są gorsze od pasternaku.

Ptactwo domowe, szczególnie gęsi, z wielką żarłocznością zjadają miody, zielony srebrnik; dlatego nazwano go gęsim zielem".

Oczywiście nikt dziś nie uwierzy, że biorąc do ręki pręt leszczyny można znaleźć pod ziemią złoto lub źródło; ale sto czy dwieście lat temu różdżką leszczynową wyznaczano miejsce do kopania studni. Tymczasem w przyrodzie istnieją rośliny, według których można określić, co znajduje się w ziemi. Wielu z nas zna trójkolorowe polne fiołki, bratki lub pszeniec gajowy. Pewna odmiana złocistego fiołka — Viola calamaria •— ścieląca się po ziemi, rośnie tylko na glebach zawierających cynk. Geolodzy znajdowali bogate złoża rudy cynkowej w miejscach, gdzie rósł złocisty fiołek.

Płożący się miecznik nadmorski — Claux mari-tima — z soczystymi listeczkami należy do rodziny pierwiosnkowatych. Obecność jego świadczy o tym, że w glebie znajduje się sól kuchenna. W środkowej części ZSRR rośnie zdrojek — Moniia rwula-ris — z rodziny portulaJeowatj/ch. Gdy spotkamy tę roślinę, możemy być pewni, że gdzieś płytko jest pod nią zimne źródło.

Znamy wiele takich roślinnych informatorów, roślin wskaźników. Niektóre, jak bliźniczka, wskazują, że mokra łąka wkrótce zamieni się w błoto. Inne, jak łubin, a szczególnie mech torfowy (spha-gnum) nie znoszą wapna.

Bliźni czka, różne turzyce, łochynie, czarne jagody, wrzos — wskazują, że gleba jest zakwaszona. Dąb, podbiał, koniczyna, barszcz świadczą, że w glebie albo wcale nie ma kwasów, albo jest ich bardzo mało. Rośliny rosną dobrze tam, gdzie znajdują w glebie dostateczną ilość niezbędnych dla nich