sr6

Beagle'

Wszyscy znakomici podróżnicy prowadzili notatki i pamiętniki. Zapisywali nie tylko przygody, ale i spostrzeżenia o ciekawych zjawiskach przyrody. Lektura tych notatek jest interesująca, jeśli życie

zwęglenia — i można pisać. W ten sposób otrzymuje się wysokiego gatunku ołówki węglowe używane pracz artystów.

Gdy wyprodukuje się papier, atrament i ołówki, można prowadzić notatki i pisać listy. Do klejenia kopert potrzeba kleju. Najlepszy klej do papieru — to klej wiśniowy, który otrzymuje się z żywicy sączącej się z gałązek i pni drzew wiśniowych. Na każdym drzewie wiśni z małych pęknięć zwisają miękkie lub stwardniałe przezroczyste, żółtawe krople żywicy, przypominające smołę. Guma arabska to również żywica, ale nie wiśni, lecz arabskich gatunków akacji.

Jesteście więc zaopatrzeni w przybory do pisania lepiej od Robinsona Krusoe.

Pamiętniki podróży następcy Robinsona

wśród przyrody i badanie jej tajemnic przedstawione są żywo i dokładnie. Ileż wiadomości dają: „Podróż naturalisty naokoło świata na okręcie Beagle" Karola Darwina, dzienniki z pobytu na Nowej Gwinei Mikłucho-Makłaja ¹, „Fregata Pallada² Goncza-rowa, „W puszczach Kraju Ussuryjskiego² Arsienie-wa, książki o podróżach polarnych i wiele innych.

Jakże zresztą nie notować, gdy od najdawniejszych czasów, odkąd żaglowce ruszyły w świat, zaprowa- • dBwno zwyczaj j— do dziś dnia przestrzegany — prowadzenia codziennie dziennika okrętowego, gdzie dokładnie notuje się wszystkie wydarzenia, spotkania z innymi okrętami, wszystkie dokonane spostrzeżenia i przebytą drogę.

My też wypłynęliśmy, ale na zielone morze, i też podróżujemy.

Wiele ludzi zazdrości nam wędrówek, odkryć i przygód zbieraczy roślin. A nawet i my sami czytając w zimie leśne notatki, a tym bardziej za lat wiele powiemy: „Jak dobrze było, jak ciekawie".

A więc zacznijmy prowadzić dziennik wędrówek. Codziennie wieczorem lub wczesnym rankiem zapisuje się wydarzenia dnia ubiegłego. Im dokładniejsze będą notatki, ,tym bardziej interesujące dla czytelnika.

Obserwacje dotyczące roślin i zwierząt dla ścisłości lepiej wpisywać od razu do notesu, a następnie do dziennika. Dziennik powinien zawierać nie tylko opisy przeżyć, ale i materiał naukowy: pomiary i szkice roślin, ilość znalezionych grzybów i jagód, opisy całego procesu produkcji i różnych produktów, wraz ze schematem przebiegu pracy, plan obozu, mapki, marszruty dzienne, miejsca skarbów roślinnych, np. orzechów i innych cennych roślin.

Jeśli jest was kilku w lesie, to prowadźcie kolejno wspólny pamiętnik, co zresztą nie wyklucza indywidualnych dzienników. Ciekawe jest porównanie, jak to samo wydarzenie bywa rozmaicie opisane przez różne osoby.

Oprócz systematycznie prowadzonego pamiętnika można wydawać gazetkę. Wejdą do niej najciekawsze

293

1

Mikłucho-Makłaj Mikołaj (1847—1888) — po

2

dróżnik rosyjski, badacz życia Papuasów na Nowej Gwinei oraz wysp Oceanii i Indonezji