DSCF6705

'ZBICKi C, SZWIDO J. Kl UCZĘ IX) OZNACZANIA OWADÓW

wszy pozbawione są całkowicie skrzydeł. Odwłok jest przeważnie szerszy od imowa wydłużony, stanowi dominującą tagmę ciała tych owadów. Liczne włoski l szczecinki pokrywąiące ciało wszy mąą duże znaczenie taksonomiczne. Przechodzą przeobrażeni, niezupełne. Larwy i osobniki dorosłe żyją na skórze I włosach ssaków, do których samce przyklejają wydłużone jaja. tzw. gnidy. Wszy są pasożytami zewnętrznymi ssaków wykazującymi niekiedy ścisłe związki z określonymi gatunkami żywfcielskimt.

Typowe dla człowieka są: wesz łonowa Phthirius pubis (L) — spotykana przeważnie na owłosieniu łonowym, oraz wesz ludzka Pediculus humanus (L.j. Ten ostabv gatunek łączy w sobie dwa podgatunkl lub rasy ekologiczne, wesz głowową Pediculus humanus capitis de Geer — żyjącą na włosach głowy — oraz wesz odzieżową Pediculus humanus uestimenti N. — żyjącą w odzieży i na skórze nieowlosionej.

Badania wszy wymagają specjalnych metod zbioru oraz preparowania i dostępne są Jedynie specjalistom.

5.17. Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera)

Liczba gatunków -Wielkość -Tryb życia -

Występowanie -Wymienione gatunki -

Cechy charakterystyczne -

1363 gatunki w Polsce, na świecie ok. 40 000 od 0,5 mm do 23 mm

roślinożerne, niektóre mogą być szkodnikami roślin uprawnych i leśnych wiele środowisk lądowych

piewik gałązkowięc, czerwiec polski, zgarby, zgarb ost-rożyca, bawełnice, krasanki, ochojniki ogromne zróżnicowanie form, roślinożerne, kłująco-ssący aparat gębowy

Gatunki krajowe cechuje duża rozpiętość rozmiarów, od 0,5 mm (niektóre mszyce Aphidodea i mączliki Aleyrododea) do 23 mm (u piewika gałązkowca Clcadetta montana Scop.). Przeważnie o delikatnej budowie ciała, pokryte są cienką kutikulą. Jednolicie ubarwione, często z białym woskowym nalotem (niektóre mszyce, jak np. bawełnicowate Pemphigjdae oraz mączliki) lub wzorzyste, niejednokrotnie o jaskrawych kolorach (zwłaszcza u drobnych gatunków piewików z rodziny Cicadellidae). Ciało samic niektórych czerwców (rodzina zabielicowate Ortheziidae) pokrywa warstwa mlecznobiałych lub kremowych woskowych łuseczek, tworzących także, w tyle ciała położony tzw. woreczek jajowy. Niektóre pluskwiaki równoskrzydłe cechuje tendencja do zlewania

Ryc. 85. Pluskwaki równoskrzydłe (Homoptera): PiEWiKI Cicądodea: A - szron i ec Cuius nenio sus; B - piewik gałązkowiec Cicadetta montana; C - pienili Aphrophora costalis; D - zgarb ostrożyca Centrotus comutus; E - ubiadnica Ulopa reticulata;

F - skoczek sadowiec Cicadella oiridis, MSZYCE Aphidodea: G - mszyca Uroleu-con tanaceti, forma bezskrzydła; H - mszyca kapuściana Brrricoryne brassicae, uskrzydlony samiec; MĄCZLIKI Aleyrododea: I - mączlik klonowiec Aleurochiton aceris, larwa; J - mączlik szklarniowy Triaelurodes oaporariorum; CZERWCE Cocco-dea: K - Lepidosaphes ulmi, samica; L - samiec; M - Quadraspidotus ptmiciosus; KOLISZK1 Psyllodea: N - miodówka gruszowa Psy U a pyricola; H na podst. (łazowski 1567, L N na podsŁ Bej-Bienko 1976 K, Ł. M na podst Remane ci al. 1976, zmienione

‘Iwnin