Image00083

166 Paweł Boski

gatywnych doświadczeń dla poczucia własnej wartości są większe, a zasiąg bardziej ograniczony do Ja niż w przypadku doświadczeń pozytywnych.

Co szczególnie ciekawe, referowane wyniki wykazują uderzające po-dołaeństwo do N. Millera klasycznej teorii konfliktu motywacyjnego, gdzie gradient tendencji do unikania wyraża się większym nachyleniem i mniej, szyto zasięgiem generahzacji niż gradient tendencji do zbliżania.

3.3. Pochodzenie etniczne i reguły atrybucyjne w percepcji Ja

Niniejszy paragraf otwiera część międzykulturową analizy danych, zwią zaną z wpływem zmiennych etnicznych na procesy atrybucyjne.

Na podstawie przesłanek o różnicach we wzorach kultur etnicznych oraz w nodałnych typach osobowości, hipoteza A. 1. przewidywała największy stcpień egotyznm atrybucyjnego wśród Ibo, najmniejszy zaś wśród Hau. sa. Tabela 6 przytacza dane i analizę weryfikującą tę hipotezę.

Tabela 8. Pochodzenie etniczne a udział 10 kategorii przyczynowych w wyjaśnianiu własnego sukcesu (Sukcesu Ja). Wskaźniki procentowe

Isejuris    Pochodzenie etniczne Ja    F-test

przyczynowa	Hausa (n=24)	Ibo (n=24)	Yoruba (n-24)	(st. s w. =2/69)
Zdolność I inteligencja	34.67	24.38	21.42	2.98*
Wysiłek motywacyjny	18.88	18.79	19.92	<1
Zadane stymulujące	14.92	17.58	15.17	<1
Wcześniejsze
wykształcenie	16.58	11.92	14.79	1.28
Nastrój/ Samopoczucie	10.12	10.06	9.88	< 1
Trudność zadania	11.83	6.71	5.75	3.18**
Mózg robota	4.12	5.46	5.46	<1
Zachowani* eksperymentatora	3.50	2.87	4.00	< 1
Szczęście	4.88	1.83	2.67	7.19***
O* zadawanie	.50	.37	.96	2.41**
Razem	100.00	100.00	100.00
Samozadowolenie fj? < .10, **p < .05,	4.48 **'v < .01.	4.13	4.77	1.22

Dwu zmienna analiza wariancji w schemacie A » ' B * V jfl rzabiych pomiarów wykazuje wysoce znaczący efekt główmy dla imani przyczynowych (F-Ó3.36, st.sw.-9/621, p < .001? i jedyni* efekt interakcji dla prgrczyn i pochodzenia etnicznego -18/621, p < .10). Ten ostatni oznacza, ze w globalnyxs zbierać -kaaegń-'. *. rii przyczynowych, wielkości niektórych różnią •>« pomiędzy bada^pmf s trzech grup etnicznych, lecz w niewielkim stopniu. Dalsza analiza i ra-mach poszczególnych kategorii przynosi znaczące zróżnicowania dla: Zdolności (F=2.98, p < .10), Trudności zadania (F-3.18, p < .05) i Szczęścia (F-7.19, P < .01).

Kolejny etap analizy zmierzał do znalezienia źródła zróżnicowań. ■ rezultacie porównania średmch okazuje się, że we wszystkich trzech przypadkach badani Haiisa różnią się od połączonych grup Ibo i Ynruba; Hansa przypisują Zdolnościom mniejsze znaczenie dla Sukcesu '    . -Z, st.sw.

>1/69, p < .05), większe Trudnościom zadania 'F-6.23, p <„(5)j i :ałźe większe Szczęściu (F=13.37, p < .001', niż to czynią "Południowcy*.

Tak więc istnieją podstawy empiryczne (choć o mniejszej niż można by oczekiwać wyrazistości? do twierdzenia, iż badani Hansa w porównania | połączonymi w jedną kategorię zbiorczą “Południowców" Ibo i Yoruha przy pisują Sukces Ja przyczynom niżej stojącym na wymiarze Wartościowania i wykazują niższy stopień egotyzm atrybucyjnego.

Porównanie reguł atrybucyjnych dla trzech grup etnicznych w warw -kach Niepowodzenia zawarte jest w tabeli 9.

Tu okazuje się jednak, że w zbiorze 10 kategorii prąycgmowych hnk jest istotnego zróżnicowania pomiędzy trzema grupami etnicznymi 'dla interakcji, F= .53, st.sw. =18/21, n.i.). Jedynie dla Wysdku wielkości związane z jego brakiem jako przyczyną Niepowodzenia różnią się 'F-3.35, st.sw. =2/69, p < .05), wskazując, że Yoruba bardziej niż pozostali upa-trują przyczyny swego Niepowodzenia w deficycie wysiłku (F-6.19, st.sw.-

-1/69, p <-05)-

Podobnie, dla dwóch pierwszych wierszy tabeli 9 - Zdolności 1 Wysiłek -istotny jest efekt interakcji z pochodzeniem etnicznym ^fF-3.5C, st.sw.»2'69, p <.05),sugerując, że dla Ibo Erik Zdolności, podczas (óy dla Yoruha brnk*^ silku może tyć ważniejszą z dwóch przyegm Nlepowodzenia Ja.