Image34 (10)

Szkoła Konstruktorów

Nawet gdyby to były układy CMOS, to może się okazać, że wskutek niedoskonałości elementów z wejść CMOS wypływa jednak jakiś maleńki prąd, rzędu nanoamperów. Nawet przy tak znikomym prądzie wystąpiłby na diodach LED spadek napięcia rzędu 1...2V, zależnie od koloru świecenia. Do tego dojdzie napięcie i zmiany napięcia na wspólnym rezystorze R6.

Słusznie stwierdziliście, że rozwiązaniem tego problemu byłoby dołączenie rezystorów ściągających do masy wszystkie wejścia.

Zauważyliście też niefortunne włączenie rezystora ograniczającego R6. Spadek napięcia na nim nie jest stały zależy do tego, które diody będą świecić. Tymczasem tc zmiany napięcia na R6 będą przenosić się na wejścia i zmieniać czułość zadziałania poszczególnych obwodów. Najbardziej wpłynie to na działanie czujnika temperatury. Na marginesie - nie widać obwodu histerezy w obwodzie tego czujnika, a bez tego działanie może być niestabilne.

Generalnie nieprawidłowe jest też dołączenie diod LED wprost do wyjść bramek CMOS Wprawdzie przy zasilaniu napięciem 5V i przy obecności wspólnego rezystora Ró może to nie przeszkadzać w działaniu układu, niemniej ogolnie biorąc, takich rozwiązań należy unikać.

Z co najmniej dwóch powodow należy usunąć Rb, dołączyć katody wszystkich diod do masy, a rezystory ograniczające prąd diod wstawić między wyjścia CMOS a diody LED. co przy okazji umożliwi użycie diod dwuko-lorowych

Słusznie zauważyliście, że potencjometr Rb jest absolutnie niepotrzebny, podobnie zresztą jak potencjometry R3, R4, które wcale nie regulują progu czułości zc względu na właściwości LED-ów. Wejścia bramek należało dołączyć wprost do styków kontaktro-nów SI, S2.

Wątpliwości wzbudził układ logiczny. Wygląda na to, ze w stanie spoczynku wszystkie czujniki powinny dawać stan wysoki. Pojawienie się stanu niskiego z któregokol

wiek czujnika powinno spowodować pojawienie się stanu wysokiego na wejściu sterującym modułu nadawczego. Nie wszyscy zwrócili uwagę, że można było zastosować jedną cztero wejściową NAND lub trzy AND-y i negator połączyć w sposób bardziej przejrzysty. Zaproponowany układ nie spełnia wspomnianego warunku, chyba że Autor inaczej wyobrażał sobie działanie czujników.

Niedoświadczony Amor napisał: magnes MG1 czujnika S2 należy zamontować na łopatce wentylatora. Na łopatce wirującego śmigła nic wolno mocować żadnych ciężarków! Może to uniemożliwić pracę, a na pewno skróci żywot wentylatora W podobnych przypadkach trzeba wykorzystać metodę optyczną i ewentualnie namalować coś kontrastową farbą lub ew. nakleić delikatną naklejkę na śmigłe.

W każdym przypadku należy' 2adbać, żeby przerywany, impulsowy sygnał z czujnika zamienić na „stały” stan logiczny na wejściu bramki. W zaproponowanym układzie nie ma potrzebnego do tego obwodu.

Zwróciliście też uwagę, że po wykryciu awarii systemu c.o. nadajnik będzie pracował w sposób ciągły. Oznacza to, że współpracujący z nim odbiornik ma reagować na każdy sygnał radiowy w danym paśmie, czyli wszelkie „śmieci*’ w eterze będą sygnalizowane jako awaria systemu ogrzewania. Tak nie może być - w torze radiowym należy zastosować jakieś kodowanie. Można zastosować klasyczne rozwiązanie z układami MC 145027/28, HT12 albo choćby najprostsze kluczowanie nośnej jakimś sygnałem m.cz.

Z innych usterek wychwyciliście też brak kondensatora na wyjściu stabilizatora. Jego brak może spowodować... samowzbudzenie stabilizatora. Zakwestionowaliście też sens podłączenia do potencjometru R2 dwóch wejść progi przełączania inwertera U4b i bramki U3a mogą być tóżne, co będzie skutkowało brakiem jednoznacznego związku między świeceniem diod Dl, D2 i pracą nadajnika radiowego. Wadą jest też płynny tryb zmian jasności D2, a zapewne także Dl.

Dwóch uczestników zwróciło uwagę, że nie należy w szereg z term i s-torem włączać diody LED i pracować z tak dużym prądem, który będzie znacząco podgrzewał term i stor. Na pewno dotyczy to malutkich termisto-rów pomiarowych NTC, a w przypadku niektórych zabezpieczających termistorów PTC, mających ostrą cha

rakterystykę, może to me stanowić problemu

Ogólnie biorąc, usterek jest wiele, jednak jeśli się weźmie pod uwagę wiek Autora 15 lat, to należy pochwalić go za próbę zmierzenia się z bardzo trudnym tematem. Jednocześnie omawiany przykład powinien zachęcić najmniej doświadczonych, żeby zaczynali od układów najprostszych i od klasycznych, sprawdzonych rozwiązań układowych.

Gratuluję też wszystkim uczestnikom, którzy starali się wnikliwie przeanalizować schemat. Drobne upominki za rozwiązanie zadania Co tu nie gra? 114 otrzymują:

Wojciech Sosnowski - Pawłów, Tomasz Jadasch - Kęty, Marcin Karłowicz - Bolechowo.

Zadanie 119

Na rysunku B pokazany jest schemat. Ma to być modyfikacja Uniwersalnego odstraszacza zwierząt z EdW na potrzeby zadania 104. Pomysłodawca dodał cbwod pozwalający płynnie regulować głośność sygnału głośnika (przetwornika GL).

Jak zwykle pytanie brzmi:

Co tu nie gra?

Bardzo proszę o możliwie królkic odpowiedzi. Kartki, listy i e-maile oznaczcie dopiskiem NicGrall9 i nadeślijcic w terminie 45 dni od ukazania się tego numeru EdW. Autorzy najlepszych odpowiedzi otrzymają upominki

UWAGA! Osoby, które nadsyłają rozwiązanie e-mailcni, powinny wysłać je na adres szkolaCctcdw.com.pl (szkoła, a nie szkoła), a tytuł maila powinien zawierać tekst \ieGrall9. Warto od razu podać swój adres pocztowy.

BARDZO PRDSZę wszystkich uc/esinikow.

także osoby nadsyłające prace e-mailerr {na adres stkolad-Dcdw.com.pl), żeby podawały nie tyko Imię, ale też nazwisko, adres zamieszkania oraz wiek Jest to mi pomocne pizy ooracowywa niu rozwiązań, ocenie prac oraz wysyłce upominków i nagród Z gó y DZIĘKUJ;!

Jeśli na tamach czasopisma ne chcecie ujawniać swoich danych napiszcie, a zachowam dyskrecję, podając tylko imię i pierwszą !i:e-rę razwiska, ewentualnie miejscowość zamieszkania.

Piotr Górecki

38 Styczeń 2006 Elektronika dla Wszystkich