Obraz
3 (97)

/. IRZ,11)/ANU ,<!R()DO\\ ISKHM II UR/H>SU;M<>RS111 II

Polichlorowane dwufenyle (PCBs) to związki stosowane w około 200 różnych postaciach w tworzywach sztucznych, izolatorach elektrycznych oraz płynach hydraulicznych. Są to substancje toksyczne dla ludzi, które nie ulegają wydaleniu z organizmu. Po spożyciu następuje ich akumulacja w tkankach. W dalszych ogniwach łańcucha pokarmowego ich stężenie wzrasta. Próbki wody pobrane z Morza

2000 chemikaliów wytwarzanych w wielkich ilościach

Zbieranie danych Ocena wstępna

200 chemikaliów o dużym znaczeniu

Szczegółowa ocena (25 w każdym roku przez 8 lat)

Rys.2.3. Przepływowy schemat selekcji w postępowaniu z istniejącymi chemikaliami (według V Programu, 1993) [30]

Północnego zawierały 0,000002 części na milion PCBs, jednak w organizmach ssaków morskich znaleziono już 160 części na milion tych substancji.

50 chemikaliów

\objętych kompleksowyi \ programem \ zmniejszania \ zagrożeń \ przed \ rokiem

Dla chemikaliów o przebadanej toksyczności WHO określa zazwyczaj wielkość bezpiecznych dawek. Jednak, pomimo ograniczenia zużycia pewnych substancji chemicznych w Europie i w Stanach Zjednoczonych, toksyczne środki wciąż zagrażają mieszkańcom tych rejonów Ziemi poprzez produkty rolne uprawiane w krajach rozwijających się i następnie eksportowane na rynki światowe.

Ocena środowiskowa 100.000 związków chemicznych będących w komercyjnym użyciu spośród 7 milionów znanych człowiekowi i w przeważającej części przez niego wytworzonych, zgodnie ze schematem postępowania przyjętym w Unii Europejskiej w ramach V Programu Środowiskowego wymagać będzie bardzo wielu lat badań dotyczących zmniejszenia ich zagrożeń [30],

Przepływowy schemat procesu selekcji w postępowaniu z istniejącymi chemikaliami przedstawiono na rys.2.3.

2.1.7. Zanieczyszczenie wód

Woda jest podstawowym elementem życia wszystkich organizmów żywych. Jest ona także niezbędnym składnikiem większości procesów technologicznych. Stąd też problem racjonalnej gospodarki wody słodkiej jest problemem w skali światowej. Zasoby wody w układzie globalnym przedstawiono w tabeli 2.3.

Tabela 2.5. Zasoby wody w układzie yjohaluyni /.'//

1,okuli/,ncjii	()bjęlośe( I0^1 km^1)	Udział (%)
Atmosfera	12,4	lo ^1
Wody śródlądowe		10^2
rzeki i jeziora	231
wody podziemne	60 000*	4,1
Morza i oceany	1 370 000	94,2
1 .odowce
(jrenlandii	2400	0,2
Antarktyki	22 ()()()	1,5

¹ I )<mc prognostyczne

Si) lo pozornie olbrzymie ilości wody, ale dostępność części zasobów, I r < /.i bezpośrednia przydatność większości wód naturalnych (słonych) oiaz ,mu/ większej ilości wód zanieczyszczonych przez komunalną, przemysłową i , liui u hodowlaną gospodarkę człowieka, jest ograniczona [21 j.

Wody słodkie stanowią około 3% zasobów globalnych, a % ich objętości muo/onc jest w kręgach polarnych. Jeżeli uwzględni się ograniczoną dostęp

......In zasobów wód słonych i ich znikomą przydatność (bez głębokiego odsa

i miii) w technologiach komunalnych, przemysłowych, a zwłaszcza rolniczych, lo mu |ącc zasoby wód słodkich, stanowiące podstawę gospodarki wodnej, są juz ,1 in niewystarczające. Najistotniejszym ograniczeniem dla 9.4-miliardowcj po i¹11111 * p ludzkiej (średnia prognoza Narodów Zjednoczonych dla roku 2050) bę i i, Innk odpowiedniej ilości wody dla co najmniej 4 mld osób [301.

< Iduawialność zasobów wód słodkich związana jest w głównej mierze / cy i |. ni p.uowania i opadów, które napędzają cyrkulację w obiegu globalnym.

ponad 12 000 km³ wody w atmosferze tylko około 400 km' uczestniczy w n . ni obiegu w postaci opadów. Jak wygląda zatem globalna prognoza zapo n . bowania na wodę? Przewidywania na najbliższe ćwierćwiecze pokazuje ta i,, i,i ¹ I Wskazuje ona na całkowitą zmianę struktury spożycia wody.

Tabela 2.4. Zużycie wody w 1965 i 2000 roku (km¹/rok) /2 / /

i Idbloica	1965			2000
	zużycie	ścieki	parowanie	zużycie	ścieki	parowanie
i m, |•«>ihuku komunalna	98	56	42	950	760	190
i niw .idnianie	2300	600	1700	4250	400	3850
ii., mysi	200	160	40	3000	2400	600
1 u. igetyka	250	235	15	4500	4230	230
|( ii/rin	2848	1051	1797	12700	7790	4870

11