P1130695 resize

94

Rye. 36. Brojce, woj. wrocławskie. »iob kultury unietyckiej' fazy III-1V Wg W. SunawiMci

analogia sklej, s< ległych, kuch hi

Zest

pot wie i produk jący ta ostrożi jednos

Wyposażenie grobowe składa się i teraz przede wszystkim z ceramiki dawanej do grobu w fazie III, podobnej jak w fazie U. w większej ilości niż w samych początkach naszej kultury , « układanej zarówno w nogach, jak i przy głów ie (rye. 36). Obok naczyń pojaw iają się szpile kościane i coraz częściej ozdoby metalowe. W niektórych pochewkach jest ich już kilka sztuk, jak np. w grobie 2 w Wilczkowie (z fazy IV?), w którym oprócz 3 naczyń znaleziono ntezdobioną bransoletę o zwężonych końcach, szpilę cypryjską i zausznicę z drutu o tz». powrotnym zwoju (W. Sarnowska 1969, s. 322). Możliwe, że w fakcie niejednakowego wyposażenia zmarłych (występowanie lub brak przedmiotów metalowych) znajduje odbicie pewne zróżnicowanie pozycji społecznej — majątkowej grzebanych członków ówczesnej wspólnoty.

W grobach dość często spotyka się kości (najczęściej żebra lub łopatki) bydlęce oraz kozy lub owcy (czasami w naczyniu). Było to prawdopodobnie zaopatrzenie zmarłych w pokarm mięsny już przygotowany lub surowiec kostny do przygotowania narzędzi.

Stosunki gospodarczo-społeczne

Cały okres obejmujący fazy Ul i IV (rozróżnione, jak wiemy, na podstawie ceramiki) był ważnym etapem konsolidacji — i jak się wydaje — szybkiej już teraz ewolucji kultury " kierunku okresu klasycznego, a także przesuwania się jej reprezentantów, głownie wzdłuż Odry. aż do Wielkopolski południowej. Wzmaga się też oddziaływanie kultury unietyckiej na tereny Polski północno-zachodniej na już uformowane (np. kultura grob-sko-śmiardowska) lub właśnie tworzące się tam lokalne kultury (np. iwieńska).

W życiu gospodarczym i społecznym ludności kultury unietyckiej zachodziły zmiany , które w krótkim czasie doprowadziły do powstaną tak rozwiniętej społeczności, jaką była ona w fazie klasycznej. Z tego czasu dysponujemy już niewątpliwymi siadami (być może rozleglejszych) osiedli, jak chociażby we Wrocławiu-Opo-rowie i Borowic, woj. wrocławskie (W. Sarnowska 1969, s. 251, 252). Także niedawno odkryta osada w Janów ku. woj. wrocławskie, swymi początkami sięga prawdopodobnie fazy III i IV. Głębokie jamy zasobowe i być może produkcyjne w tej osadzie oraz ich zawartość (ceramika, kości bydlęce, krzemienne, kościane oraz metalowe narzędzia pracy, przęśltki) świadczą o długotrwałym zamieszkaniu osiedla i prowadzeniu w nim intensywnego życia gospodarczego. Pośrednio wskazują one także na charakter podstawowej gałęzi produkcji, jakim była niewątpliwie hodowla bydła, kóz i owiec oraz uprawa roli. Warto tu na marginesie odnotować fakt znalezienia przy zmarłym w grobie 5 w Szczepankowicach szkieletu bydlęcego (W. Sarnowska 1969. s. 292). Byłaby to więc

Ostu

wyn

bad

osie

osie

traf

był

no)

woj

(I.

też

Wit

kul S. ] nic nik