WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJI3 I djvu

100

nerwa. Mimowoli przychodzi na myśl natchniony Hindusów hymn „India! jedyny królu wszechświaia! w lęku twem gromy, w głowie twej potęga" (§. 114). Oto mamy pochód religijnych pojęć ze sfer idealnych do materyalizmu. Co było wy-krzykiem religijnego natchnienia Hindusów, to Grek-artysta oblekł w widzialne formy, stworzył z tego postać. Z mądrości bez granic, z tej właściwości bóstwa w pewnym kierunku, stworzył bożka Atenę (porów. §. 20, 141, a także Preller. Mythol. I. 127). Mając na pamięci te dwa rysunki, przypomnijmy sobie przedstawienie piorunów boga Indry w Sam-barath (Fig. 186), a mając również na pamięci, iż wszędzie, a tak często miecz wojowników bywa porównywany do piorunów, zestawmy tu jeszcze kilka rękojeści mieczów z epoki przedhistorycznej (Fig. 290—294). (Salomon Bfinach. La sculp-ture en Europę Fig. 178 Anthropoloyia 1894. — Lindenscfimitt. Die Alterthiimer pl. IV. 40. — Bastiam u. Voss. Bronzeschwerter. 1878. — MortUlet. Musit Prelnstoriąue Fig. 910 Jul. Naue. Die Preldstor. Sehwerter. Po tern zestawieniu wyjaśnia się nam symboliczne znaczenie tych rękojeści i tem się tłumaczy ich forma bardzo wadliwa ze strony praktycznej nietylko przy rąbaniu, lecz nawet przy kłóciu, do czego one rzeczywiście były częściej używane. Przy każdem użyciu szerokie woluty

1    szpień dolny uderzały w ramie wojownika poniżej jego pięści. Lecz symbol wziął górę nad praktycznością, fakt bardzo zwykły we wszelkich'przejawach życia religijnego a także artystycznego. Wykazałem już dawniej (§. 39 b), iż z owych piorunów Zeusa pochodną formą jest ich połowa zmieniona grafiką na stylizowaną lilię, którą już tyle razy spotkaliśmy, a którą w przyszłości będziemy jeszcze ciągle spotykali i zawsze w temże znaczeniu władzy, majestatu, uświęcenia kapłańskiego. Zaznaczmy nadto, że owe pioruny Indry czy Zeusa, często w zatartej bardzo formie, spotykamy rozsiane po całym święcie. Zestawiam ich tu szereg 18-tu figur (Fig. 295 -310) (1. 3. 4. J. Brinsep. op. cit. XIX. 17. II. 9. XXVIII. 15 =

2    Phayre. coms of Arakan, Pegu and Burma. pl. II. 12 — 5. 6. Cutal. Brił. Mus. G. a) Peloponez. X. 1, VII. 3. = 7. Ibid.