17167 KSIĄŻKA (68)

funkcji cytowany autor nazywa uUritf purtnwiym tataymł. —I nlfiliii od rtef» ftreefr w każdym prrcd-

sarbkirstwie układ pionowy ł—tyfcaln*. który obejmuje funkc* ■nadMM i funkcje wykonawcze. Wymienione układy nakładają się na dęb* i w obrębie każdej funkcji układu ponomcęo momaay. o#«bne fcsntey zarządzania i funkcje wykonawcze" Omówiony układ satetnosca ńustrojc ryt. 22.

Jak widać t przedstawionych wyżej ujęć funkcji przedsiębiorstwa -wszystka one oparte są na klasycznej koncepcji H. Fayola. Fayoia interesowały w przedsiębiorstwie głównie funkcje administracyjne. Spośród funkcji realizowanych w przedsiębiorstwie wyróżnił on funkcje zarządzania (czynności w zakresie zarządzania), które również do dziś przetrwały w nauce o zarządzaniu, a w literaturze i praktyce zarządzania dyskutuje się o ich aktualności i modyfikuje do potrzeb współczesnych przedsiębiorstw.

Wymienione wyżej czynności administracyjne, do których zaliczyć Fayol przewidywanie, organizację, rozkazodawstwo, koordynację i kontrolę ulegały z czasem rozmaitym modyfikacjom.

W polskiej literaturze przedmiotu przez długi okres obowiązywał podział zaproponowany przez Jana Zieleniewskiego. Pisał on. at .istotą funkcji zarządzania |...| jest w szczególności: formułowanie

' Zob u=». i 12.

celu działania, planowanie, czyli wgsumemamie teku cr/nnotó. pozyskiwanie i rozmieszczanie potrzebnych zasobów (Judzkich i rzeczo-»ych). caryli organizowanie struktur oraz kontrolowanie (taian <*-łów*®.

Tadeusz Pszczołowski. dokonując bogatej analizy funkcji reaóao-wanych w przedsiębiorstwie, pisze, że z punktu widzenia zadań kierownictwa funkcje dzielą aaę na. pianowa**. organizowanie. koordynowanie. kontrolowanie, a w odniesieniu do peneodu realizowane tą ponadto funkcje wychowawcze¹⁰.

W bardziej współczesnych opracowaniach g takimi organoacji , zarządzania autorzy - biorąc ta punkt wyytoa koncepcje Fayoia-

wyróżniają najczęściej cztery podstawowe funkcje zarządzania:

1. planowanie.

2- organizowanie,

3.    motywowanie.

4.    kontrolowanie.

Takiego podziału funkcji dokonał np. Kazimierz Zusnfcwkz”.

Planowanie jako funkcja zarządzania polega głównie na przewidywaniu przyszłych warunków i środków Hr^pją oraz formułowaniu na tej podstawie koniecznych strategii do osiągnięcia cdów

Treść funkcji organizowania to proces ustalania nośników informacji. doboru odpowiednich warunków i środków działania oraz ich uporządkowanie w przestrzeni i czasie, zbudowanie struktury organizacji. Organizowanie jest procesem ciągłym.

Z kolei funkcja motywowania to oddziaływanie mające na criu pobudzenie wykonawców do realizowania zadań przy określonej organizacji, składa się na nie wyjaśnianie cdów działalności, uzasadnienie postawionych zadań oraz zachęcenie i pobudzenie wykona* ców do ich wykonania.

Istotę funkcji kontrolowania stanowi porównanie tego, co zaawe-nono osiągnąć z tym. co faktycznie zostało wykonane

* J Mmmin. »po—go i swnów, W—n i 969. t 477 *T. ftwmlwih. żfcfc ■■    prokatsiop i —I wp—W— «»r

— ftsłili fil mli 197$, s. 71.

^UŁ1W—c*. Mmm ymrm ó—, PaeaM 1993. s 17. tane* poda** ŻaMq» hun—fąii Mm* mam w twojej wetemmjmą mm* Wychodne « mmmm m mi/ mók memMm Mml* tse * nxecb de— fcnJccj. mmmmm**. *1^ ^m

SKł *mka o mmmmcr memMmu ^ ^J "

136

IS*