253

Dekoracje z roślin doniczkowych

nomiczne, o barwie światła chlodnobiałej (ok. 4000 K) lub dziennej (ok. 6500 K); specjalnie dla roślin wyprodukowano lampy Fluora i Gro-lux, emitujące światło cieplobiałe (3000-3500 K) - optymalne dla fotosyntezy;

•    świetlówki kompaktowe (energooszczędne) - o podobnych cechach jak neonówki, ale o niewielkich rozmiarach i dużej mocy świecenia przy małym zużyciu energii;

•    lampy metalohalogenkowe i rtęciowe - do oświetlania przez dłuższy czas; są drogie, ale trwałe, wymagają specjalnych opraw, mają dużą moc i bardzo dobre odwzorowanie barw;

•    żarówki halogenowe - są niewielkie i można je skierować na wybraną roślinę, mocno jednak się nagrzewają, wytwarzają światło ciepłobiałe, można ich używać jako uzupełnienia oświetlenia.

Ze względu na rozmieszczenie chlorofilu w liściach i proces fotosyntezy rośliny należy oświetlać przez zawieszanie lamp nad nimi. Jeśli rośliny są bardzo duże, to trzeba oświetlać je z dwóch stron, dbając o to, by nie narazić ich na uszkodzenia cieplne (najlepiej w odległości 0,5-1,0 m). Ważne jest też natężenie światła - najlepsze od 1000 do 3000 luksów, w zależności od gatunku. Rośliny cienio-lubne zadowalają się natężeniem światła, które wynosi ok. 500 luksów, a dla światłolubnych wymagane jest powyżej 2000 luksów. Niedobór światła objawia się tzw. wybieganiem roślin, czyli przyrostem długich, kruchych i słabych pędów z bardzo jasnymi, drobnymi liśćmi, a także zbyt intensywnym zjawiskiem fototropizmu i hełiotropizmu (zwracanie się blaszek liściowych w stronę źródła światła, co w konsekwencji powoduje nadmierny wzrost ogonków liściowych i deformację pokroju rośliny). Jeżeli kwiaty stoją na parapecie i oświetlone są głównie światłem pochodzącym z zewnątrz, to zawsze można zaobserwować zwracanie się ich liści i całych pędów do światła; jest to proces naturalny i nie należy obracać doniczką w celu „wyprostowania się" rośliny (oczywiście zakładając, że dociera wystarczająca dla danego gatunku ilość światła i nie dochodzi do opisanych deformacji). Takie przekręcanie rośliny może spowodować bardzo silne jej osłabienie i w konsekwencji opadanie liści i kwiatów. Rośliny ozdobne z kwiatów wykazują wyjątkową wrażliwość na niesprzyjające warunki świetlne. Należy to wziąć pod uwagę przy zakupie roślin kwitnących. Bardzo często zdarza się, że rozwinięte kwiaty opadają. pąki zasychają i cała roślina marnieje. Dzieje się tak, gdyż we wnętrzu mieszkalnym panują zupełnie inne warunki niż w szkłami, w której roślina była dotychczas uprawiana. Dlatego wybierając rośliny do wnętrza, trzeba uwzględnić ich potrzeby w konfrontacji z warunkami panującymi w pomieszczeniu. Z kolei nadmiar światła powoduje „wybielanie” roślin, ich żółknięcie, zwijanie się liści, powstawanie plam oraz zasychanie. Większość uprawianych w pomieszczeniach kwiatów doniczkowych potrzebuje średniej ilości światła (światło rozproszone), co oznacza, że najlepsze warunki panują w oknach o wystawie wschodniej i zachodniej. Okna południowe nadają się przede wszystkim dla roślin światłolubnych, takich jak kaktusy, a północne dla cieniolubnych paproci i bluszczy.

Rośliny doniczkowe według ich potrzeb świetlnych:

•    cieniolubne - aspidistra, zielone odmiany bluszczu, cissus, epipremnum, fitonia, większość paproci, niektóre gatunki peperomii, pilea, syngonium, trzykrotka, widliczka, zielistka;

•    umiarkowane nasłonecznienie - adiantum, anturium, asplenium, begonia, bilbergia, chimenes, difenbachia, fatsja, fatsjobluszcz, filodendron, fiołek afrykański, fiołek alpejski, klonik pokojowy, kolum-nea, maranta, palma, skrzydłokwiat, Szeflera, szlumbergera;

•    duże zapotrzebowanie na światło rozproszone - adenium, afelandra, ceropegia, cykas, dracena, fikus, gerbera, hoja, koleus, kordylina, kroton, mirt, męczennica, pokrzywiec, róża chińska, szeflery (pstre), szparag;

+ bezpośrednie nasłonecznienie - agawa, akacja, aloes, amarylis, ananas, bugenwilla, echmea, eonium, eszeweria, juka, kaktusy, kalanchoe, nerina, nolina, pachypodium, pelargonia, przypołudnik, starzec, wilczomlecze (gatunki sukulentowe).

Gatunki dzieli się również na rośliny dnia krótkiego i długiego oraz obojętne. Rośliny dnia długiego

259

ABC Florystyki