34941 Obraz01 (2)

(10 km na północ od Kałuszyna). Feldmarszałek Model rozkazał w trakcie tego manewru wycofać do odwodów 4 DPanc z 9 A i 12 DPanc z 2 A^{1 2}.

W sumie zamierzone przez stronę niemiecką działania miały doprowadzić w pasie 9 Armii do odtworzenia frontu obrony na Wiśle, a w pasie 2 Armii — do poprawienia jej położenia, gwarantującego utrzymanie obszernego operacyjnego przedmościa między Narwią a Wisłą.

Niemieckie kroki wywołały odpowiednią reakcję dowódcy 1 Frontu Białoruskiego. Marszałek Rokossowski dostrzegł w nich zamiar wykonania silnego przedwuderzenia w rejonie Magnuszewa i wobec tego powziął kilka decyzji, aby się mu przeciwstawić. Przede wszystkim rozkazał pozostającemu w rejonie Stoczka 7 KKawGw zluzować 1 A Wojska Polskiego pod Dęblinem i Puławami, a także tę część sił 8 AGw, które ubezpieczały od południowego wschodu rejon forsowania Wisły.

1 A Wojska Polskiego otrzymała zadanie przegrupowania się na przyczółek magnuszewski, by wzmocnić samotnie walczącą 8 AGw przez przejęcie od niej odcinka obrony od ujścia Pilicy do Starej Warki. Rozkaz przejścia na przyczółek

1    operacyjnego podporządkowania się 8 AGw otrzymał także 16 KPanc, który w tym czasie ześrodkował się w lesie między Wiązowną i Aleksandrowem³.

Ze składu 2 APanc na przedpolach Warszawy pozostał 8 KPanc gen. Popowa oraz 3 KPanc, który wymagał jednak znacznego uzupełnienia. Odcinek 2 APanc przejęła 47 A, wskutek czego jeszcze bardziej rozszerzył się i tak już nadmiernie rozciągnięty pas jej działania. Sytuacja ta jednak lada dzień winna była się poprawić, gdyż część jej pasa przewidziana została dla 70 A, przegrupowywanej właśnie z rejonu Brześcia. Otrzymała ona zadanie rozwinięcia się na rubieży Grębków (10 km na północny wschód od Kałuszyna), Stanisławów. Pod Kałuszynem pozostawał też 4 KKawGw, a w rejonie Dębe Wielkie —

2    KKawGw. Korpusy te zostały ściągnięte przez marsz. Rokossowskiego

3    i 4 sierpnia, w czasie niebezpiecznego natężenia toczącej się tu bitwy pancernej, i stanowiły odwód Frontu. Obecnie 4 KKaw skierowano nad Wisłę, gdzie przeszedł do obrony jej wschodniego brzegu, między Karczewem a Wilgą. Pozostawał tam do 22 sierpnia, po czym odszedł do 2 Frontu Ukraińskiego w związku ż rozpoczęciem operacji przeciwko Grupie Armii „Południowa Ukraina”. Jego miejsce zajął 2 KKawGw⁴.

Te radzieckie przedsięwzięcia wynikały z toczącej się bitwy i były podejmowane doraźnie. Przed 1 Frontem Białoruskim wyłonił się obecnie nowy cel operacyjny, a mianowicie: dotarcie do powstańczej Warszawy i udzielenie jej pomocy. Pytanie o możliwości takiego działania skierował do dowódców 1 i 2 Frontu Białoruskiego Józef Stalin 4 lub 5 sierpnia (dokładnej daty nie udało

66

1

* Mapa sprawozdawcza OKH z 6 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 78, roi. 136, kl. 6065434; zarządzenie feldmarsz. Modela z 7 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 346, kl. 7920381 n.

² Rozkazy dowódcy 1 Frontu Białoruskiego do dowódcy 7 Korpusu Kawalerii Gwardii oraz

2

A Wojska Polskiego z 6 sierpnia 1944 r.. MiD WIH, IV/1/16, t. 2, s. 267-269.

3

I. Plijew, Pod gwardiejskim znamieniem. Ordżonikidze 1976, s. 284 n.; S. Sicwriugow, Tak eto

4

było... Zapiski kawalerista. Moskwa 1957, s. 287.