46685 Segregator2 Strona0

b) Po zaparzeniu herbata ma kolor żółtobrązowy. Dodanie kwasu powoduje, że herbata staje się żółta, natomiast po dodaniu zasady przyjmuje kolor ciemnobrązowy.

1.    Istnieją związki, których barwa zależy od odczynu środowiska. Są to zazwyczaj słabe kwasy lub słabe zasady organiczne.

2.    Środowisko decyduje o tym, czy cząsteczka wskaźnika jest zdysocjowana, czy też nie. Przejście formy jonowej w cząsteczkową lub odwrotnie wiąże się z obserwowaną zmianą barwy.

3.    Zmiana barwy wskaźnika następuje przy określonym pH, więc substancje te można wykorzy'-stać do przybliżonego mierzenia pH.

4.    Rolę wskaźników kwasowo-zasadowych mogą też pełnić substancje spotykane w życiu codziennym, np. herbata. Rozjaśnienie barwy wskutek zakwaszenia herbaty jest wywoływane nie tylko silnymi kwasami nieorganicznymi, ale także np. kwasem cytrynowym znajdującym się w cytrynie. Zmiana barwy odbywa się według mechanizmu podobnego, jak dla wskaźników kwasowo-zasadowych.

Do dużej zlewki (co najmniej 500-600 cm^s) wiej 100 cm^s roztworu NaOH, do którego dodaj kilka kropel roztworu fenoloftaleiny. Zanotuj, jakie jest zabarwienie wskaźnika w roztworze NaOH. Następnie zacznij stopniowo wkraplać do zlewki (z biurety, pipety lub wkraplacza) roztwór kwasu solnego, ciągle mieszając zawartość naczynia. Obserwuj zachodzące zmiany. Kiedy reakcja zobojętniania dobiegła końca? Obserwacje i wnioski (równania reakcji) zapisz w zeszycie.

Po dodaniu fenoloftaleiny roztwór NaOH zabarwia się na kolor różowo-malinowy. Wkrapłanie kwasu powoduje miejscowe rozjaśnianie barwy roztworu. Po wkropleniu ponad 25 cm³ kwasu solnego roztwór staje się bezbarwny.

1.    Zabarwienie fenoloftaleiny świadczy o tym, że roztwór NaOH ma odczyn zasadowy.

2.    Podczas wkraplania kwasu solnego do roztworu NaOH zachodzi reakcja:

NaOH + HC1-> NaCl + H₂0

Na⁺ + OH" + H+_q + Cl"-> Na⁺ + CP + H,0

OH" + H+-» HpO

Jest to reakcja zobojętniania.

3.    Zanik zabarwienia fenoloftaleiny świadczy o bardzo niskim stężeniu jonów OH" w roztworze. W chwili odbarwienia się roztworu prawie cała ilość zasady została zobojętniona. [Zmiana barwy fenoloftaleiny następuje przypH = 8,2 — 10,0, więc roztwór, w chwili odbarwienia się, nie jest dokładnie obojętny.]

Wnioski

Doświadczenie 5. (str. 91) Zobojętnianie zasady sodowej kwasem solnym w obecności wskaźnika

Obserwacje

Wnioski

69