62479 ocet0004

wych 5, znajdujących się nad drewnianymi lub kamionkowymi stojakami (tworni-kami octu) 6.

4. Po napełnieniu zacierem naczyń zalewowych następuje. przelanie go, z tych naczyń za pomocą głównego lewara przelewowego do rozpryskiwaczy znajdujących się w stojakach 6. Zacier rozpryskany w ten sposób spływa przez warstwę wiórów ułożonych na ruszcie z listew drewnianych, znajdujących się na wysokości ok. 30 cm od dna twornika. Bakterie osiadające na powierzchni wiórów utleniają zawarty w zacierze alkohol na kwas octowy, wydzielając przy tym ciepło. Stojaki

A

..........-.-Spirytus    . -,-r Oenaturat ■

----Woda do produkcji    — — — Zacier

-- Ocet surowa    -Powietrze

Rys. 157. Schemat octowni stojakowej (ciągłej)

¹ — kadź denaturacyjna z mieszadłem, 2 — kadzie zacierne z mieszadłem, 3 —‘pompy, 4 — wyrównywacz ciśnienia zacieru (kadź niwelacyjna), 5 naczynia zalewowe z urządzeniem rozdzielczym zacieru, 6 — stojaki, 7 — kondensator oparów z gazów odlotowych, 8 — kadź

octu odciekowego (surowego)

te (tworniki), o wysokości ok. 2,5 m i pojemności ok. 1,5 m³ są wypełnione wiórami bukowymi, leżącymi na ruszcie. Wióry mają zwykle długość ok. 20 cm, grubość 1 mm i wysokość ok. 4 cm, średnica wiórów zwiniętych spiralnie w rulony wynosi ok. 3 cm. W ścianie, twornika, poniżej rusztu, znajdują się otwory wentylacyjne w celu dostępu powietrza potrzebnego do utleniania alkoholu.

5.    Ogrzane powietrze unosi się do góry, sięga powyżej stojaka, porywa'wydzielające się z zacieru pary kwasu, alkoholu oraz wody i uchodzi przez przewody skraplacza 7 na zewnątrz pomieszczenia produkcyjnego. Skraplacz, przez który przechodzą gazy odlotowe ma za zadanie skraplanie możliwie największej ilości par alkoholu i kwasu octowego, a następnie zawrócenie ich do stojaka. Cechą prawidłowej fermentacji jest zawartość C0₂ w gazach odlotowych: przy słabym ciągu powietrza — od 0,5 do 1% i przy silnym — od 0,05 do 0,5%.

6.    Zacier ociekający wióry w chwili dojścia do rusztowania, na którym są umieszczone wióry, przemienia się w ocet,/tzw. surowy , (odciekowy), o zawartości zaledwie 0,1—0,3% alkoholu. Ocet ten za pomocą lewara jest przelewany w sposób ciągły przez szklany przewód zbiorczy dd kadzi octu surowego 8.

7.    Surowy ocet z kadzi S jest przekazywany pompą 3 znowu do kadzi’zaciernej 2 do następnego zacieru lub też przeznaczą się go do oczyszczania (filtracji) i sprzę-

óaży. Temperatura,, w octowni___powiBsa—wynosić—15—18°G.- a.^w górnej warstwie j-iórów 2S—33°C. Wydajność aparatury wyrażona w litrach 100-stopniowego alkoholu przerobionego przez 1 m³ wiórów w ciągu doby wynosi 1,2—2 1.

FERMENTACJA OKRESOWA (GENERATOROWA) f    iZAIOtCl+J f V gfJJ&SA

Na rysunku 158 jest pokazany schemat procesu technologicznego produkcji octu fermentacyjnego metodą okresową — generatorową.

1.    Denaturat, o składzie stosowanym w metodzie stojakowej (ciągłej), ulega wymieszaniu w kadzi denaturacyjnej 1.

2.    Za pomocą pompy 3 denaturat przekazuje się do kadzi zaciernej 2, w której przez dodatek wody uzyskuje się zacier o zawartości 10—12?/o alkoholu i 1—l,2?l» iwasu octowego, uzupełniając go dodatkiem pożywki słodowo-solnej w ilości ok. 250 g w przeliczeniu na 100 litrów spirytusu 100-procentowego.

3.    Każda szarża fermentacyjna zaczyna się od przepompowania zacieru do zbiornika octu recyrkulowanego 6, należącego do twornika 4 takiej ilości zacieru, aby po wymieszaniu z pozostałością octu surowego, znajdującego -się w wiórach bukowych z poprzedniego cyklu, dała stężenie alkoholu 3—4°/o.

Generator jest to kadź dębowa lub modrzewiowa o wysokości ok. 7 m i pojemności ok. 90 m³,' z czego na wypełnienie wiórami przeznacza się ok. 50 m³.

4.    Zacier jest nieustannie, rec-yrkulowany (pompowany) na wierzch ładunku wiórów. 7 za porńocą pompy 10 przez filtr 9, przepływomierz 11, chłodnicę wodną 12 wyposażoną w: przepływomierz do wódy 19, kadź niwelacyjną 13 i rozpryskiwacz 14.

5.    Temperatura zacieru .ściekającego z wiórów do-dolnego zbiornika podnosi się z -26—28 do 34°C, po czym; zacier ponownie zostaje recyrkulowany.

6.    Dmuchawą 15 przez przepływomierz 16 wtłacza się pod ruszt powietrze, które przechodząc przez wióry W przeciwprądzie do zacieru, rozgrzewa się.

7.    Ogrzany strumień powietrza unosi pary. alkoholu i kwasu octowego, które przy zetknięciu^; się z zimnymi strumieniami zacieru rozbryzgiwanego w przestrzeni nadwiórowej 8 przez stale działający rozpryskiwacz 14 wstępnie skraplają się.

8.    Dalsze skraplanie par odbywa się już .w skraplaczu 17. Przyjmując rezerwę tlenu w wysokości 100°, o zapotrzebowania, daje się np. na 1 litr alkoholu 100-procentowego przerobionego w. ciągu godziny, podmuch w ilości 4,16 m³ powietrza.

9.    Uzupełnienia zacieru w generatorze dozuje się w takich odstępach czasu, aby stężenie alkoholu w zacierze nie było większe niż 4⁰/o.

10.    Recyrkulowany zacier ulega ochłodzeniu w chłodnicy wodnej (w miejscu wcieku na wióry) do temperatury 26—23°C, według wskazań termometrów 18a znajdujących się w wiórach. W górnej-warstwie temperatura powinna wynosić 27—28°C, w środkowej' 31°C i dolnej 33—34°C.

Octownie najnowszej konstrukcji są zaopatrzone w zautomatyzowaną regulację zalewu i temperatur. Termometry kontaktowe w ilości pięciu sztuk są włączone do sieci elektrycznej i mają pięć zaworów sterowanych.

11.    Proces fermentacji zacieru jest kontrolowany przez pomiar przyrostu kwasowości i spadku zawartości alkoholu.

12.    Fermentacja w generatorze trwa do czasu, aż w recyrkuiowanym zacierze pozostania 0,1—0,4Vo alkoholu, wówczas recyrkulację zmniejsza się lub przerywa, ocet przetacza się z generatora do kadzi 5, po czym załadowuje się generator nową dawką zacieru dla nowej szarży produkcyjnej.

265