edukacja17

314 XX wiek

314 XX wiek

Trudności

transformacji

rozdzielając kompetencje Ministerstwa Edukacji Narodowej, kura- Ęg_j toriów oświaty i wychowania oraz organów samorządowych. 1 wrze- . '(J|| śnią 1990 roku do szkół powróciła nauka religii.    ^vjf§

Entuzjazmowi, jaki towarzyszył zmianom personalnym i pro-    Żf

gramowym, towarzyszyły także tendencje niekorzystne, np. z powo- > ;i| du braku funduszy samorządy lokalne, ograniczały ilość przedszkoli, a w szkołach podstawowych likwidowały zajęcia pozalekcyjne, świetlice, etaty lekarzy szkolnych, równocześnie część kosztów funkcjonowania szkół przerzucając na rodziców.

;awa o systemie światy z 1991 r.

Uporządkowanie dotychczasowych zmian i potwierdzenie kierunku dalszego rozwoju nastąpiło w rezultacie wprowadzenia ustawy o systemie oświaty z 7 września 1991 roku. Określono w niej poszczególne elementy składające się na system szkolny (przedszkola, szkoły podstawowe i średnie, placówki oświatowo-wychowawcze,    ^!

poradnie wychowawczo-zawodowe, rodziny zastępcze, ośrodki adopcyjno-opiekuńcze, zakłady kształcenia nauczycieli, biblioteki pedagogiczne itp.), ustalono możliwość zakładania i prowadzenia pla-    ,

cówek oświatowych nie tylko przez państwo, ale także przez samorządy terytorialne, podmioty prawne i osoby fizyczne, rozróżniono zasady funkcjonowania szkół publicznych i niepublicznych, potwierdzono prawo rodziców lub uczniów do zapewnienia w szkołach publicznych nauki religii.

ogramy reform 3, 1996, 1999 r.

Ustawa z 1991 roku nie rozwiązywała wszystkich problemów ani nie zadowalała zwolenników wzmocnienia sektora edukacyjnego w odradzającym się państwie. Już w marcu 1993 roku rząd przyjął program zmian, które miały zostać poddane publicznej

iędzynarodowy on Edukacyjny

XVI. Polska wobec wyzwań XX wieku

315

■

dyskusji. Kolejny program rządowy został przedstawiony w 1996 roku. Jednak dopiero w styczniu 1999 roku Sejm przyjął ustawę o reformie ustroju szkolnego. Wprowadziła ona daleko idące zmiany.

Przede wszystkim dotychczasowy system dwustopniowy: 8-letnia szkoła podstawowa i 4-letnie liceum, został zastąpiony przez system trójstopniowy: 6-letnia szkoła podstawowa, 3-letnie gimnazjum i 3-letnie liceum, zakończone maturą. Wprowadzono także 2-let-nie lub 3-letnie szkoły zawodowe oraz - po ich ukończeniu - 2-let-nie licea uzupełniające, a także szkoły policealne. Celem reformy było uzyskanie lepszego dostępu do szkoły, upowszechnienie wykształcenia na poziomie średnim i podniesienie poziomu kształcenia. W 2005 roku po raz pierwszy przeprowadzona została nowa matura, obejmująca jako przedmioty obowiązkowe język polski i język obcy oraz przedmiot wybrany z listy wskazanej przez Ministerstwo, a ponadto także jeden lub dwa przedmioty dodatkowe.

W końcu lat dziewięćdziesiątych przystąpiono do komputeryzacji szkół, a w 2000 roku w trosce o podniesienie kwalifikacji uczących znowelizowano Kartę Nauczyciela, wprowadzając stopnie awansu zawodowego nauczycieli. Mimo reformy, programy szkolne nadal pozostawały przeładowane informacjami o charakterze encyklopedycznym. Wyraźnie występował też brak programu wychowawczego, a rezultatem zaniedbań w tym zakresie była narastająca wśród młodzieży agresja, przestępczość, narkomania itp.

We wrześniu 1990 roku przyjęta została ustawa o szkolnictwie wyższym, wprowadzająca autonomię uczelni oraz wolność badań i nauczania. Nastąpił dynamiczny rozwój niepaństwowych szkół

System

trójstopniowy

Dalsze reformy

Ustawa

0    szkolnictwie wyższym z 1990

1    2005 r.