Image
28 djvu

119

jej prawa, ohęp wojska przechodziły przez jpj Ziemie. Ciemna szlachta tymczasem uważała prawo zrywanią sejmów za swój najważniejszy przywilej, za źrenicę złotej wolności, nie rozumiała zgubnych następstw, jakie stąd płynęły cjlą kraju. Dopiero w końcu XVIII-go wieku na pstatnim sejmie konwokacyjnym i za panowania Stanisława Augusta poczęto dążyć do zaprowadzenia w tym kierunku niezbędnych zmian i ważniejsze sprawy rozstrzygano większością głosów.

Niekiedy ogłaszano limitę sejmu, zawieszano jego czynności i sprawy nagłe przekazywano wybranej komisyi; po pewnym czasie sejm zbierał śię znowu w pełnym składzie i zwykle ograniczał do uchwalenia wniosków, przedstawionych przez komisyę.

2) Rząd i administracya.

Na czele rządu Rzeczypospolitej stał monąrr cha, przed-tawiciel władzy najwyższej. Tytułową! się on: „Z łaski bożej król polski, wielkj książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żinudzki, kijpwski, wołyński, podolski, podlaski, inflancki -ą potem w miarę nowych nabytków—smolepski, siewierski i czerniechowski”. Władza monar-chiczna, potężna w pierwszym okresie u kolebki dziejów narodu, stopniowo uszczuploną i ograniczoną została, z dawnego znaczenia i świetnośpi słaby zaledwie cień jej pozostał.

Władzę królewską podkopała rosnącą przewaga szlachty, niższe zaś stany tak były w Pqlspp upośledzone i bezsilne, że król nie mógł zpależp w nich sprzymierzeńców do walki przepisy uprzywilejowanym, jak to miało miejsce w innycji krą-