img037 (45)

37

bę metrów, np. 5* 1 otrzymujemy punkty D i 2 (rys* JOa) ♦ Jeżeli z punk-tu D i z punktu B zakreślimy taśmą luki o dowolnej, lecz tej samej długości, npi 10 m, to na przecięciu się łuków otrzymany punkt ?, .Prosta

łącłącfi punkt V z punktem C jest prostopadło do prostej AB w punkcie C« Do tyczenif. można zastosować również zwykły sznur, za pomocą którego wyznaczany przyjęte dowolne stałe odcinki CD = CS oraz D3 = 27,

Inne rozwiązanie jest przedstawione na rysunku JOb, V tym przykładzie korzystamy z zależności

a² + b² =’ c²    (26)

Przyjmując na a i b wartości dowolne, obliczany wartość c, a następnie odmierzamy taśmą odcinki a, b_t o, jak na rysunku JOh. Otrzymamy w terenie trójkąt prostokątny, a zatem i kąt prosty ?CB (FCś). Jeżeli die odcinków z i 'a przyjmiemy wielokrotności 3 Hm, otrzymany c w całkowitych me-treoj ośko wielokrotność 5 m (tzw» trójkąt egipski)

J² + 4² = 5²

6² ♦ B² = 10²

Opierając się na tych samych konstrukcjach (rys, JO), możemy wytyczyć z punktu ? prostopadłą CF do prostej AB, czyli wyznaczyć punkt C.

Węgle lnioo. Przyrządy służące do tyczenia kątów prostych i półpełnych nazywamy węgl9lnlcami. Są to niewielkie przyrządy dc trzymania w ręce podczas pomiaru lub do ustawiania na specjalnym pionie drążkowym, Ze względu na za sfc osowaną zasadę węgle lnice dzielimy na wsglolni-oe pr2cziemikowo, zwierciadlane i pryzmatyczne.

a)    Węgielnioa przeziernikowa należy obecnie do przestarzałych typów przyrządów i obecnie nie jest stosowana, Wygląd i zasadę działania tłumaczy rysunek J1, przedstawiający najprostszą w budowie węglelnicę przecie mikową,

b)    Węgielnioa zwierciadlana (nie praktyczna w dzieła jeży oh procach za

względu na niską dokładność) jest oparta na biegu promienia świetlnego według prawa Boc-lliusa (rys. J2), Stanowią ją dwa zwierciadła, nachylone do siebie po<l kątem    ujęte w ramkę metalową zaopatrzoną w rączkę do