WYKŁAD XII - INTEGRACJA WALUTOWA - Funkcjonowanie wspólnej waluty. Problemy konwergencji waluty polskiego do strefy euro.

A. UNIA WALUTOWA

Zasada funkcjonowania wspólnej waluty:

1. Przyjmijmy, że mamy dwa kraje : Francję i Niemcy

2. Załóżmy , że rośnie popyt na auta niemieckie we Francji i spada popyt na auta produkowane we Francji francuskie

Rys 1. Rys 2.

Francja podaż Niemcy

d

d1 p

popyt

A

B

L

Popyt

podaż K

podaż

Q * Q s

Q Q°

3. Francja: w wyniku spadku popytu ( popyt obniża się z punktu A do punktu B - rys 1. ) na auta francuskie na rynku lokalnym. Produkcja aut w tym kraju spada z poziomu Q do poziomu Q * Ceny na auta na tym rynku jeszcze nie zmieniły się .

4. Niemcy: Rys. 2. W rezultacie wzrostu popytu na auta niemieckie we

Francji , w Niemczech wystąpiła nierównowaga między popytem i

podażą - popyt wzrósł z K do L o wartość Q° - Q. przy niezmienionej

podaży. w sytuacji, gdy spada popyt we Francji i rośnie w Niemczech

oba kraje mają problemy dostosowawcze) - Zjawisko takie nazywamy

szokiem asymetrycznym na obu rynkach.

e. Szok asymetryczny może wywołać presję na :

• Spadek cen i/ lub produkcji i zatrudnienia we Francji

• Wzrost cen i/lub produkcji i zatrudnienia w Niemczech,

f. . Oba kraje stają przed problemem dostosowania sytuacji po szoku

asymetrycznym: czy jest możliwe automatycznie dostosowanie

g. zwykle twierdzi się, że tak: przyjmując, że

• Jeżeli występuje elastyczność płac, w Niemczech w wyniku wzrostu produkcji aut rośnie zatrudnienie co wyczerpuje zasoby lokalnej siły roboczej a nowo zatrudniani zadają wyższych zarobków - co prowadzi do wzrostu kosztów produkcji w Niemczech spadku zysków i podwyżki cen aut niemieckich

• Droższe auta niemieckie stają się mniej konkurencyjne na rynku francuskim i następuje powrót do aut francuskich. Koszty płac we Francji pozostały niezmienione - spadek popytu i spadek zatrudnienia.

• W warunkach elastyczności płac istnieje możliwość do zgaszenia szoku na obu rynkach i powrotu do równowagi.

• W warunkach mobilności siły roboczej na obu rynkach: przemieszczenie się pracowników z Francji do Niemiec może

doprowadzić do równowagi. Wyższe płace w Niemczech

zachęcają do migracji - choćby okresowej. Wtedy we Francji

maleje bezrobocie a w Niemczech presja na płace i sytuacja

szokowa może wrócić do równowagi

• W przypadku barku mobilności czynników pracy nastąpią zamiany cen: wzrost w Niemczech i spadek we Francji. ( Echo szoku asymetrycznego i jego utrwalenie )

Oba te warunki mogą być spełnione i powrót do równowagi jest możliwy tylko wtedy jeżeli istnieje wspólna waluta. W innych przypadku fundamentalne znaczenie ma kurs walutowy ( cena pieniądza) między walutami obu krajów.

h. Załóżmy teraz, że nie ma wspólnej waluty, to aby przywrócić

równowagę, mamy dwie możliwości:

• płynne kursy walutowe

W sytuacji, gdy spada popyt we Francji a rośnie popyt w

Niemczech, Francja obniża stopy procentowe, - rośnie popyt

dzięki tańszemu kredytowi - co czyni ogólnie pieniądz francuski

tańszy

Następuje deprecjacja franka a Niemcy podwyższają stopy

procentowe, co oznacza aprecjację marki - co sprawia, że

towary francuskie w Niemczech stają się tańsze i odwrotnie,

• dewaluacja lub rewaluacja własnych walut w drugiej wersji następuje rewaluacja marki lub dewaluacja franka a \

efekty takie same

• Ważne : Inne konsekwencje obniżenia ceny pieniądza i dewaluacji

OD ZŁOTEGO DO EURO - PROBLEMY KONWERGENCJI WALUTY POLSKIEJ

1. Integracja walutowa jest jednym z głównych celów w budowie wspólnej unii europejskiej.

• Fundamentem budowy wspólnego systemu monetarnego jest Traktat z Maastricht o następujących założeniach:

- monetarne: - inflacja nie może być wyższa niż 1,5 punktu

procentowego średniej inflacji trzech krajów

członkowskich o najbardziej stabilnych cenach,

- Nominalna długookresowa stopa procentowa

nie może przekraczać średniej stopy

procentowe trzech krajów członkowskich UE

o najbardziej stabilnych cenach o więcej

niż 2 punkty procentowe

- kurs walutowy winien wahać się w stosunku

do euro W przedziale +/-15% w stosunku do

przyjętego parytetu Centralnego. Kryterium

kursowe jest spełnione, jeśli co

najmniej dwa lata kurs złotego wobec euro

będzie utrzymywać się w tych granicach. I

Istnieją pewne rozbieżności interpretacji tego

kryterium: EBC uważa, że kurs wahać się

winien blisko parytetu ( maximum 2,25%)

- fiskalne: - roczny deficyt budżetowy nie przekracza 3%

PKB

- dług publiczny nie przekracza 60% PKB

2. Wejście do strefy euro poprzedza dwuletni okres stabilizacji gospodarki według podanych wyżej zaleceń.

3. Powszechnie uważa się że integracja walutowa przynosi następujące korzyści gospodarcze :

eliminacja kosztów transakcyjnych : koszty kupna i sprzedaży

euro i Złotego ( marże) Koszty ryzyka kursowego i

zabezpieczenia

eliminacja ryzyka kursowego: likwidacja ryzyka kursowego

sprzyja

- wymianie handlowej i inwestycjom

bezpośrednim,

- sprzyja spadkowi krajowych stóp

procentowych

- stabilizuje ceny wewnętrzne

korzyści długookresowe: - usunięcie niepewności kursowych i stóp

procentowych

Sprzyja długoterminowym inwestycjom,

- ożywienie wymiany handlowej

- spadek ryzyka makroekonomicznego kraju,

- integracja rynku finansowego

- wzrost konkurencyjności

ZAGROŻENIA:

- utrata niezależności polityki monetarnej

- kursowe determinanty polityki monetarnej

- suwerenność polityki fiskalnej

- inflacyjne koszty konwergencji

- asymetria cykli koniunkturalnych,

- sztywność rynku pracy

- optymalność obszaru walutowego a szoki asymetryczne.

Literatura obowiązkowa: K. Lutkowski Od Złotego do Euro. Twigger SA 2004. r.I i r.II

FINANSE MIĘDZYNARODOWE - 120-180-0482

SEMESTR Zimowy - r.a. 2009/2010

Dr. Bogdan Radomski

1

1

---