Prawo administracyjne - wykład 4. (zastępstwo Mędrzycki)

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Specyfika prawa administracyjnego:

Badanie organów

- wielkie zróżnicowanie

- wiele różnych podstaw działania

- wiele różnych czynników wpływających na to działanie

Prawo administracyjne → skierowane do samej administracji i podmiotów poza administracją

Różnorodność i specyfika prawa administracyjnego - mamy do czynienia z różnorodnością i wielorodnością organów

Źródła prawa w sensie:

1. formalnym - akty stanowienia prawa

2. źródła poznania prawa

3. materialnym - czynniki społeczno-polityczne kształtujące treść norm prawnych

źródła prawa sensu stricte

wymienione wprost przez Konstytucję → tylko źródła prawa powszechnie obowiązującego

źródła prawa sensu largo

• źródła sensu stricte

• wymienione w Konstytucji źródła prawa wewnętrznego

• fakty prawotwórcze nie wymienione w katalogu konstytucyjnym (szczególnie ważne dla prawa administracyjnego)

• system zamknięty - wskazany przez Konstytucję katalog źródeł prawa

• „szara strefa prawotwórstwa”

• Legalność (działa na podstawie prawa) i praworządność (działamy w granicach prawa) ← art. 7 Konstytucji

• Przepisy administracyjne a źródła prawa - konsekwencja zamknięcia katalogu źródeł prawa

Źródła prawa administracyjnego

• Źródła prawa sensu largo

• Źródła prawa w znaczeniu rzeczywistym (praktycznym) a nie formalnym

• Ułatwiają analizowanie administracji publicznej

• Służą poznaniu administracji publicznej

• Pozwalają objąć myślą wszystkie „uwikłania prawne” w jakich znajduje się organ administracji publicznej

Konstytucja jako źródło prawa administracyjnego

→ Znaczenie podstawowych zasad Konstytucji:

1. zasada demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji)

- przymiot prawa i poszanowanie praw i wolności obywateli

- gwarant: sądowa kontrola administracyjna

2. zasada praworządności i legalności

3. zasada równości wobec prawa

4. zasada podziału i równowagi władz

5. określenie źródeł prawa

6. określenie struktury organów administracji publicznej

7. kontrola administracji publicznej

→ Problem bezpośredniego stosowania Konstytucji (art. 8 ust. 2 Konstytucji) ← skierowane przede wszystkim do sądów

* Minister Obrony Narodowej → jako jedyny minister nazwany w Konstytucji

Ustawa

• prawo administracyjne zbudowane z pojedynczych ustaw - zakres prawa administracyjnego

• bezpośredniość działania ustaw - nie trzeba ustawy implementować do porządku prawnego

• samoistność ustaw

• materia ustawowa

Rozporządzenie z mocą ustawy - art. 234 Konstytucji

Ratyfikowane Umowy Międzynarodowe - art. 89 Konstytucji

Prawo unijne → europeizacja prawa administracyjnego

Rozporządzenia

• rozporządzenia Unii Europejskiej

• rozporządzenia prezydenta z mocą ustawy

• rozporządzenia jako akty prawa miejscowego stanowione np. przez wojewodę

• rozporządzenia wykonawcze

• akt prawa delegowanego (musi być jakaś delegacja do wydania rozporządzenia)

• akt niesamoistny (potrzebna podstawa prawna)

• ścisły związek z ustawą (rozporządzenia muszą wykonywać ustawę)

• wydawane przez administrację publiczną

• mają charakter powszechnie obowiązujący

Cele rozporządzenia:

• konkretyzacja ogólnych przepisów ustawy

• możliwość pozostawienia przepisów ustawy ogólnymi

• mają charakter bardzo technicznych

• art. 92 Konstytucji - delegacja do stanowienia rozporządzenia

Upoważnienie zawiera:

→ organ upoważniony do wydania rozporządzenia

→ zakres spraw do uregulowania

→ wytyczne treści

Organ administracji może

Upoważnienie fakultatywne

Organ administracji wydaje

Upoważnienie obligatoryjne

Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń:

• Rada Ministrów

• Prezes Rady Ministrów

• Minister resortowy (z teką, chociaż pojęcie resortowy to raczej pojęcie politologiczne) - minister kierujący działem administracji rządowej

• Przewodniczący Komitetów* określonych w ustawie

* Komitety ustanawiane w drodze ustawowej i którzy mają przewodniczących, np. Komitet Integracji Europejskiej (ostatni komitet, który istniał do początku 2010 r. , a raczej do końca 2009 r.; UKIE - Urząd Komitetu Integracji Europejskiej) - teraz żaden taki komitet nie istnieje

• KRRiT organy nie będące organami

• Prezydent RP administracji rządowej

Zakaz SUBDELEGACJI, np. Minister Zdrowia nie może zlecić Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji wydania rozporządzenia.

Bezczynność normatywna → wtedy, kiedy istnieje delegacja do wydania rozporządzenia, a organ do tego uprawniony go nie wydaje (obstrukcja ustawy)

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO

• Nie służą wykonywaniu ustawy jako takiej, służą dostosowaniu ustawy do warunków lokalnych

• Obowiązują tylko na terenie działania organów, które akt wydały

• Prawo powszechnie obowiązujące

• Przesłanki aktów prawa miejscowego:

1. stanowić może samorząd terytorialny a także organy administracji rządowej w postaci wojewody i niezespolonej administracji rządowej

• Charakter ustrojowo - organizacyjny → np. statut gminy

• Charakter wykonawczy → np. uchwała o wysokości podatków i opłat lokalnych

• Charakter porządkowy → tylko przez organy samorządu gminnego i samorządu powiatowego, na terenie województwa wydawanie tych przepisów leży w kompetencji wojewody

3

---