Władza- to system stosunków społecznych, zachodzących pomiędzy określonymi podmiotami, polegający na możliwości stosowania trwałego i instytucjonalnego przymusu w celu zmuszenia drugiej strony do określonego postępowania.

Władza jako zjawisko społeczne:

• Władza jako zjawisko społeczne jest tworzone i zmieniane przez ludzi, uzależniając jednych od drugich na zasadzie konwencji, ale realnie wpływające na ich życie i ustanawiające hierarchiczne struktury tych, którzy decydują i tych którzy są decyzją posłuszni.

• Władza to taki asymetryczny stosunek społeczny, który umożliwia jednemu podmiotowi osiąganie jego celów poprzez kształtowanie podmiotowości drugiego podmiotu.

Sposoby definiowanie pojęcia władzy politycznej:

• Substancjalny- określający władze jako instrument z wyeksponowaniem przymusu przez który dany podmiot narzuca i egzekwuje swoją wolę wobec innych podmiotów.

• Relacjonalny- ujmujący władze jako specyficzny stosunek społeczny który opiera się na strukturalnych konfliktach interesów ekonomicznych, politycznych, socjalnych i kulturowych pomiędzy nierównorzędnymi podmiotami polityki.

Funkcje władzy politycznej:

• Funkcja integracyjna- scalanie i koordynowanie konfliktowych działań podmiotów polityki wokół nadrzędnych wartości i interesów warunkujących trwałość systemu politycznego i systemu ogólnospołecznego.

• Funkcja dystrybucyjna- narzucanie kryteriów i regulacji rozmiarów podziału dóbr materialnych i niematerialnych pomiędzy podmioty.

• Funkcja ochronna- zapewnienie zewnętrznego bezpieczeństwa systemu społecznego oraz bezpieczeństwa wewnętrznego tzn. trwałości systemowych reguł i mechanizmów gwarantujących m.in. stabilność pozycji podmiotu władzy politycznej.

• Funkcja strukturotwórcza- wytwarzanie socjopolitycznych podziałów w społeczeństwie oraz form organizacyjnych umożliwiających innym podmiotom udział w życiu politycznym przez bezpośrednie lub pośrednie wpływanie na procesy decyzyjne w systemie politycznym.

Rodzaje władzy:

• Władza obustronna- władze każdej ze stron równoważy władza drugiej.

• Władza całkowita- podejmowanie decyzji i inicjatywa działania jest zdecentralizowana i zmonopolizowana przez jedną ze stron.

• Władza możliwa- prawdopodobna w pewnych warunkach.

• Władza ustrojowa- ktoś zachowuje się tak, bo myśli, że gdyby zachowywał się inaczej to spotka go kara.

• Władza wyznaczona-

1. Osobowo- dotyczy każdego niezależnie od miejsca i czasu

2. Zakresowo- obowiązuje na danym terenie np. Parku Narodowego.

• Władza publiczna-

1. Władza państwowa- można zastosować przymus fizyczny za zgodą prawa.

2. Władza polityczna- uprawnienia do tworzenia prawa.

• Władza służbowa- reguluje stosunki przełożonego i podwładnego.

• Trójpodział władzy-

1. Wykonawcza- egzekutywa (rząd i premier), wykonują prawo

2. Ustawodawcza- legislatywa (parlament) stanowienie prawa

3. Sadownicza- sad i trybunał stoją na straży przestrzegania prawa.

• Władza legalna- uprawniony jest każdorazowo ten kto wykonuje władzę.

• Władza charyzmatyczna- zdolność jednostki do sprawowania władzy, ważną rolę odgrywa wiara w nadprzyrodzone zdolności jednostki.

• Władza autokratyczna- została zagarnięta stanowi własność jednostki lub wąskiej grupy. Nie odpowiada przed nikim.

• Władza demokratyczna- obowiązują kadencje, władza pochodzi od wyborców.

Władza a wpływ:

• Wpływ nie dysponuje sankcjami nie może karać i nagradzać. Może to tylko władza.

• Wpływ jest poza formalnymi procedurami (jest rezinstytucjonalizowany) a władza tak (zinstytucjonalizowana).

• Władza jest świadoma a wpływ nieświadomy.

• Wpływ nie wymaga legitymizacji

Kontrola- to układ wtedy kiedy kontrolowany zdaje sobie z tego sprawę że ktoś go kontroluje i zmienia swoje zachowanie by uniknąć sankcji. W znaczeniu formalnym to ogól działań mających na celu ustalenie faktycznego stanu rzeczy i porównanie go zwe stanem przedstawionym jako rzeczywisty lub pożądany.

Autorytet-

• Władza autorytetu- źródłem władzy są cechy które wzbudzają w nas podziw, posłuszeństwo np. wiedza, pewne umiejętności.

• Autorytet władzy- źródłem władzy jest stanowisko jakie dana osoba zajmuje.

• Autorytet nabyty- ten który my sami nabywamy np. wiedza

• Autorytet przypisany- do stanowiska które piastujemy.

---