„Ogólna charakterystyka i ewidencja kosztów”

Koszt - to celowe zużycie czynników produkcji i usług obcych wyrażone w mierniku pieniężnym.

Trzy przekroje ewidencji kosztów:

• z jakiego rodzaju koszty zostały poniesione?

• Pozwala na ocenę wewnętrznej struktury

• w jakich ośrodkach odpowiedzialności lub miejscach?

• Pozwala ocenić kształtowanie się kosztów wg zakresu odpowiedzialności

• jakich produktów dotyczą?

Układ według nośników, pozwala ustalić jednostkowy koszt wytworzenia

Podział kosztów ze względu na cel poniesienia kosztów:

• koszty fazy zapotrzebowania (k. zakupu)

• koszty fazy zbytu (k. Sprzedaży)

• koszty działalności właściwej

w jednostkach wytwórczych (k. Produkcji)

w jednostkach handlowych (k. Handlowe hurtu lub detalu)

• koszty zarządu (k. Ogólnozakładowe)

Koszty w układzie kalkulacyjnym - związek kosztów z poszczególnymi produktami wytworzonymi w poszczególnych jednostkach gospodarczych.

• koszty bezpośrednie (można je odnieść wprost na podstawie dokumentów źródłowych na dany wyrób lub grupę wyrobów.)

materiały podstawowe

wynagrodzenia pracowników produkcyjnych

koszty specjalne wytwarzania (obróbka obca, obce zużycie narzędzi i przyrządów specjalnych)

• koszty pośrednie

Koszty wg stopnia ich reagowania na zmiany wielkości produkcji:

• koszty stałe (reagują minimalnie lub w ogóle nie reagują na zmiany wielkości produkcji np. płace personelu pracowniczego, czynsze, amortyzacja środków trwałych.)

• koszty zmienne:

proporcjonalne (wraz ze wzrostem produkcji rosną koszty np. zużycia materiałów podstawowych)

progresywne (rosną szybciej niż koszty produkcji np. koszty wynagrodzeń w systemie akordu progresywnego)

degresywne (rosną wolniej niż wzrost produkcji np. koszt zużycia materiałów pomocniczych.)

Etapy transformacji kosztów (s 91)

amortyzacja

• wartości niematerialnych i prawnych

• środków trwałych w tym inwestycji w obcych śr. trwałych

zużycie materiałów i energii

• materiałów podstawowych i pomocniczych

• zużycie opakowań

• niezawinione niedobory materiałów (ubytki naturalne)

• zużycie energii elektrycznej

• zużycie zimnej i ciepłej wody

• zużycie gazu i pary

usługi obce

• obróbka obca

• usługi transportowe i remontowe

• usługi łączności

• usługi dozoru mienia

• usługi najmu

• usługi wydawnicze i poligraficzne

• usługi informatyczne

• usługi bankowe, opłaty manipulacyjne

wynagrodzenia

• wynagrodzenia brutto wypłacane w formie pieniężnej

• wartość świadczeń w naturze (deputaty) bądź ich ekwiwalenty, jeżeli są one zaliczone do wynagrodzeń

świadczenia na rzecz pracowników

• składki z tytułu ubezpieczeń społecznych

• składki na fundusz gwarancyjny świadczeń pracowniczych

• odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

• świadczenia związane z BHP

• odzież ochronna i robocza

• ubezpieczenia osobowe pracowników

• koszty szkoleń

podatki i opłaty

• podatek od nieruchomości

• podatek akcyzowy płacony przy sprzedaży niektórych wyrobów

• podatek gruntowy

• podatek VAT naliczony a nie podlegający odliczeniu i nie wchodzący w cenę nabycia

• podatek VAT należny od reprezentacji reklamy

• opłaty skarbowe, sądowe, notarialne

• roczne opłaty licencyjne uprawniające do wykonywania określonej działalności

pozostałe koszty

• ubezpieczenia majątkowe

• koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych

• wypłaty ryczałtów za używanie przez pracowników własnych samochodów osobowych

• koszty reprezentacji i reklamy

• odprawy pośmiertne

• stypendia itp.

Struktura kont kosztów układu rodzajowego jest uzależniona od decyzji kierownika jednostki.

Funkcjonowanie kont kosztów układu rodzajowego:

różne konta konta kosztów wynik finansowy rozliczenie kosztów

według rodzaju

1 A

3

B

różne układy kosztów

2

1.bieżąca ewidencja kosztów wg rodzaju

2.bieżące lub okresowe przeniesienie kosztów prostych na inne układy kosztów

3.przeniesienie na koniec roku obrachunkowego kosztów prostych:

w wariancie porównawczym rachunku strat i zysków

w wariancie kalkulacyjnym rachunku strat i zysków

Konto „rozliczenie kosztów” w przypadku porównawczego rachunku strat i zysków wykazuje:

Debet - koszt własny sprzedaży (po korekcie)

Kredyt - wszystkie zgrupowane koszty rodzajowe, a jego saldo wyraża:

zwiększenie stanu produktów (saldo kredytowe)

zmniejszenie stanu produktów (saldo debetowe)

Na koniec roku saldo przenosimy na wynik finansowy.

Koszty ogólne zarządu obejmują:

koszty administracyjne ogólne

• wynagrodzenia kierownictwa jednostki i komórek ogólnego zarządu np. koszty kadrowe

• koszty podróży służbowych

• koszty ubezpieczeń

• koszty łączności

• ryczałty za używanie własnych pojazdów samochodowych

• koszty biurowe

koszty ogólno gospodarcze

• koszty straży przemysłowej i pożarnej

• utrzymania magazynów

• utrzymania obiektów

• koszty racjonalności i wynaleźczości

• Koszty sprzedaży obejmują:

• koszt obsługi zbytu w tym reklamy, udział w targach i pokazach

• koszty opakowań zbiorczych związanych z przygotowaniem do transportu

• koszty załadunku i wyładunku

• prowizje jednostek pośredniczących w sprzedaży (handel zagraniczny)

• koszty obsługi poprodukcyjnej (koszty napraw gwarancyjnych)

• koszty reklamy w środkach masowego przekazu

• podatek akcyzowy ze sprzedaży

Koszty wydziałowe obejmują (ujmują tę część kosztów, która powstaje na danym wydziale produkcji podstawowej i stanowi koszt pośredni)

• koszty amortyzacji i remontów oraz pozostałe koszty utrzymania w ruchu maszyn i urządzeń na wydziale

• koszty kierowania wydziałem (płace kierownictwa wydziału)

• koszty związane z tworzeniem tzw. Warunków pracy na wydziale (koszty ogrzewania i oświetlenia, koszty utrzymania czystości na wydziale)

Konto to na koniec okresu nie wykazuje salda.

3

---