29752 tomI (265)

Badanie pacjenta dla potrzeb fizjoterapii 267

twarzy (np. cierpiący), typ oraz prawidłowość budowy ciała (np. braki czy deformacje części ciała) i stopień odżywienia. U chorych stojących i chodzących dodatkowo zwracamy uwagę na postawę ciała, chód, sposób siadania i wstawania z krzesła (a niekiedy nawet podnoszenia się z podłogi) i sposób rozbierania się oraz związane z tym trudności, a także na ewentualne występowanie ruchów mimowolnych czy innych widocznych zaburzeń i utrudnień w poruszaniu się. W dalszej części tego badania interesujemy się oddychaniem, a więc sposobem i torem oddychania. Często daje się zauważyć objawy duszności - np. uruchomienie pomocniczych mięśni oddechowych (ortopnoe) czy innych trudności w oddychaniu. Ponadto interesuje nas także stan skóry - np. występowanie sinicy, zaburzeń krążenia obwodowego, żylaków, obrzęków, zmian troficznych, owrzodzeń, rozstępów, ubytków, blizn i innych oraz zachowanie się skóry pod wpływem zastosowanych czynników fizykalnych.

Dla potrzeb ogólnolekarskich badanie szczegółowe (miejscowe) przeprowadza się według określonego planu. Uwzględnia on badanie: głowy i szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej, układu moczowo-płciowego, układu ruchu i nerwowego. Odnosząc to do kompetencji fizjoterapeutów i potrzeb fizjoterapii można powiedzieć, iż pierwsze cztery części tego badania wnoszą stosunkowo niewiele (poza nielicznymi wyjątkami) istotnych interesujących nas informacji.

W obrębie głowy np., największą wartość ma stwierdzenie zniesienia ruchów mimicznych, niedomykalność oka, opadanie powieki i kącika ust oraz wygładzenia fałdu nosowo-wargowego (cechy porażenia nerwu twarzowego), a także występowania sinicy wokół ust. Ważnym objawem jest też ewentualne pojawienie się nagłego zblednięcia czy zaczerwienienia twarzy podczas ćwiczeń. W obrębie szyi natomiast istotne jest jej ustawienie, łącznie z ustawieniem głowy (ewentualność kręczu) oraz stan mięśni mostkowo- obojczykowo - sutkowych (równość, konsystencja).

O wiele więcej istotnych objawów „znajdujemy” w obrębie klatki piersiowej. Oglądaniem często stwierdzamy zmiany kształtu klatki piersiowej (np. kurza, lejkowata, krzywicza, beczkowata, uwypuklona czy zapadnięta) - jedno czy obustronnie, z ewentualnym występowaniem garbu żebrowego lub sercowego itp. Zmiany mogą też dotyczyć ustawienia kręgosłupa (p. niżej). Ponadto daje się zaobserwować ewentualne upośledzenie ruchomości klatki piersiowej - także obu lub jednostronne. Obmacywaniem natomiast możemy stwierdzić wzmożenie lub zniesienie drżenia głosowego. Ten ostatni objaw może być pomocny dla stwierdzenia obecności i lokalizacji znacznej ilości płynu w opłucnej lub rozległych zrostów opłucnej. Opukiwanie z kolei pozwala ujawnić partie płuc bardziej powietrzne (odgłos opukowy bębenkowy) lub mniej powietrzne niż normalnie (odgłos opuko-wy przytłumiony lub stłumiony). Stłumienie występuje też ponad wysiękiem