32242 str 108 109 (2)

10. Wernyhora — podaniowy lirnik kozacki z Ukrainy, żyjący podobno w latach konfederacji barskiej, ludowy wieszcz, rzekomy autor krążącej do dziś, a pochodzącej z 1808 r., Przepowiedni Wernyhory oraz bohater utworów literackich. (Zob. rozdział 16, nr 3.)

BAJECZNY ŚWIAT W MUZYCZNEJ WERSJI

1.    Jan Adam Maklakiewicz (1899—1954) — Złota kaczka, balet (1951).

2.    Modest Musorgski (1839—1881) — Noc na Łysej Górze, poemat symfoniczny (1867).

3.    Ludomir Różycki (1884—1953) — Pan Twardowski, balet (1920).

4.    Piotr Czajkowski (1840—1893) — Śpiąca królewna, balet fantastyczny (1889).

5.    Władysław Żeleński (1837—1921) — Goplana, opera (1896).

6.    Sergiusz Prokofiew (1891—1953) — Kopciuszek, opera (1941).

7.    Edward Grieg (1843—1907) — Peer Gynt, suita (1876).

8.    Igor Strawiński (1882—1971) — Pietruszka, balet (1911).

9.    Paul Dukas (1865—1935) — Uczeń czarnoksiężnika, scherzo symfoniczne (1897).

10. Mikołaj Rimski-Korsakow (1844—1908) — Legenda o niewidzialnym grodzie Kitieżu i o dziewicy Fiewronii, opera (1905).

4 n LUDOWI BOHATEROWIE I 0. w LITERATURZE PIĘKNEJ

1.    Dziewczynka, co gąski pogubiła — A. Mickiewicz: Epilog do Pana Tadeusza.

2.    Janek, co psom szył buty — J. Słowacki: Kordian.

3.    Wernyhora — M. Czajkowski: Wernyhora; J. Słowacki: Beniowski i Sen srebrny Salomei; L. Siemień-ski: Trzy toieszczby; A. Marcinkowski: Pogranicze naddnieprzańskie; S. Wyspiański: Wesele.

Kreacje literackie wieszcza-lirnika uplastycznił obraz J. Matejki Wernyhora.

4.    Król Popiel — J. Słowacki: Król Duch.

5.    Krak i Wanda, co nie chciała Niemca — C. K. Norwid: Wanda i Krakus; Deotyma [J. Łuszczewska]: Wanda’, S. Wyspiański: Legenda’, i Z. Kossak-Szczucka: Król Krak i królewna Wanda.

6.    Dziewczyna i dwunastu zbójców — R. Berwiński: Powieści wielkopolskie.

7.    Zbój Madej — Bajka ta ma bardzo liczne opracowania literackie wierszem, prozą i w formie dramatycznej. Oto tylko niektóre — M. Chodźko: Legenda o Madeju’, J. Chociszewski: Powieści o zbójcach’, Or-Ot: Baśnie polskie; L. Rydel: Madejowe loże, stara klechda dla młodych czytelników; W. Przyborowski: Madejowe loże; J. Iwaszkiewicz: Będziem Polakami; J. Baranowicz: Madejowe łoże.

8.    Mistrz Twardowski — A. Mickiewicz: Pani Twardowska; L. Siemieński: Cień królowej Barbary; J. I. Kraszewski: Mistrz Twardowski; J. Wołoszynow-ski: O Twardowskim; L. Rydel: Pan Twardowski. Rydel, mistrz gładko płynącego słowa, w długim poemacie zamknął niemal wszystkie popularne opowieści o krakowskim mistrzu.

109