42728 Top 53 BMP 2

CIV «RYTM PO POGROMIENIU*

Potrójnym, z Plauta Piotra Cieklińskiego^ł0, nie mówiąc oczywiście o utworach drukowanych osobno: Do Wacława Zamoyskiego i Elegia na pogrzeb Wielmożnej Panny, Jej Mości Panny Zofijej Sieniawskiej, podczaszanki koronnej^{1 2}.

W wydaniu niniejszym pominięto przypisywany Szymo-nowicowi wiersz Wiejska szczęśliwość. Jest to bowiem utwór Daniela Naborowskiego ³.

Przy opracowywaniu Rytmu po pogromieniu na teraźniejsze rozruchy sięgnięto do wszystkich istniejących kopii rękopiśmiennych z XVII, a także XVIII wieku, do których tylko wydawca mógł dotrzeć. Zawarte są one w rękopisach: Bibl. Czartoryskich w Krakowie Nr 339, k. 480 v.—483 (dalej oznaczam jako Czart. 1) i Nr 1888, s. 16—22 (= Czart. 2), Bibl. Jagiellońskiej Nr 47/2, k. 26— 28 (= Jag. 1) i Nr 102, s. 250—252 ( = Jag. 2), Bibl. PAN w Krakowie Nr 792, k. 95-^:-97 v. (= PAN),. Bibl. Zakł. Nar. im. Ossolińskich we Wrocławiu Nr 3563/11, k. 116—119 (= Ossol.), Bibl. Akademii Nauk USSR we Lwowie, dawna

sygnatura Ossolineum 4502/11, k. 191—194 (= Lw.), Bibl. Miejskiej im. Raczyńskich w Poznaniu Nr 18, k. 248 v.— 251 v. (= Racz.), Archiwum Publ. Potockich (dziś w AG AD, dawniejsze rękopisy wilanowskie) Nr 89, s. 103—107 (— Pot.). Wersję zaświadczoną w zaginionych rękopisach: Bibl. Krasińskich Nr 254, k. 202 nn. (= Kr.) i Dzikowskim sg. P. III Nr 7, k. 315 v. nn. (= Dz.) uwzględniam tylko na podstawie komentarza Jana Czubka ^{4 5}, jak mogłem się przekonać na przykładzie zachowanych rękopisów, nie podającego w pełni nawet istotnych odmian. Nie wykorzystano natomiast zupełnie zaginionego rkpsu Bibl. Załuskich R. IV. fol. 74 (Torba dworska) ^u.

Odpisy Rytmu po pogromieniu na teraźniejsze rozruchy znajdujące się w wymienionych wyżej rękopisach dzielą się na pewne grupy. Z grup tych najpóźniejszą i najmniej poprawną reprezentują kopie w Czart. 2 i Pot. (pierwsza ze schyłku XVII, druga z końca XVIII w.). Wśród pozostałych odpisów dość zwarte grupy stanowią: 1° kopie w Racz.., Czart. 1, Dz. i Kr.; 2° kopie w Jag. 2, Lw., Ossol. i prawdopodobnie również w zaginionej Torbie dworskiej; 3° kopie w PAN i Jag. 1. Od ostatniej z tych trzech grup wywodzą się odpisy w Czart. 2 i Pot.

Podstawą tekstu głównego Rytmu po pogromieniu... w niniejszym wydaniu jest kopia znajdująca się w Racz. Ponieważ i ten przekaz, choć wybrany spośród wielu, zawiera sporo usterek, występujące tu błędy poprawiono w oparciu o inne odpisy, przede wszystkim zaś — o ile tylko było to możliwe — odpisy pokrewne (Czart. 1, Kr., Dz.); w niektórych miejscach rzeczą konieczną było jed-

1

   Mulier fortis na podstawie druku: S. Sokołowski, Epithalamion sine benedictiones nuptiales. Ad serenissimum Sigismundum III, Poloniae regem, et Annam Austriacam... In Architypographia Ecclesiastica et Regia Lazari. 1592 (wiersz Szymonowica na s. 23—24). Egzemplarz Bibl. Kórnickiej, sg. Qu, 2318. Wierszyki na Potrójnego z Plauta Piotra Cieklińskiego według wydania z 1597. Egzemplarz Bibl. Czartoryskich, sg. XVI. 2090/1.

2

   Do Wacława Zamoyskiego. 1610 (b.m., zapewne jednak Drukarnia Akademii Zamoyskiej). Według egzemplarza Bibl. Ossolińskich, sg. XVII-749-III (dawna: 19.290).

Elegia na pogrzeb... Zofijej Sieniawskiej... W Zamościu. W. Drukarni Akademijej, drukował Chrysztoph Wolbromczyk, Roku Pańskiego 1617. Egzemplarz Bibl. Uniwersytetu Warszawskiego, sg. 28.20.3.1051.

3

1²    A. Bruckner, Kto jest autorem „Wiejskiej szczęśliwości”, Z teki bibliograficznej IV. «Pamiętnik Literacki*, R. II (1903), s. 217—219,

4

   Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego, t. I, s. 315—322.

5

   A. Bielowski, op. cit., s. 6; A. Bruckner, Wstęp do t. II Wirydąrza poetyckiego J. T, Trembeckiego, Lwów 1911, g. XV.